LIBRI
Epigrafi, Çeviri ve Eleştiri Dergisi
  • tr
  • en
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Anasayfa » 2017 » Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i Selçukiyân)

Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i Selçukiyân)

Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i Selçukiyân)

Hamdullâh Müstevfi-i Kazvînî

ISBN: 9786054921768
Sayfa: 152
Baskı Yılı: 2015
Baskı Yeri: İstanbul
Yayınevi: Bilge Kültür Sanat Yayınları

LIBRI III (2017) 457-459
DOI: 10.20480/lbr.2017033
Geliş Tarihi: 14.11.2017 | Kabul Tarihi: 18.11.2017
Elektronik Yayın Tarihi: 20.11.2017
Telif Hakkı © Libri Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi, 2017

pdf  PDF indir

references  PDF görüntüle

info  Atıf Düzeni

Hamdullâh Müstevfi-i Kazvînî, Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i Selçukiyân). Ed. E. Göksu. İstanbul 2015. Bilge Kültür Sanat Yayınları, 152 sayfa. ISBN: 9786054921768

Günümüzde, Ortaçağ tarihi alanındaki çalışmalarının en büyük zorluklarından birisi bilinmesi ve kullanılması gereken kaynak dillerin çokluğudur. Söz konusu kaynak dillerde yazılmış eserler çok geniş bir coğrafyaya yayılmış ve çok farklı kütüphanelerde toplanmış olduğu için ulaşılmaları da oldukça güçtür. Ülkemiz özelinde ise, bu zorluğun yanında temel kaynakların önemli bir kısmının Türk­çe’ye çevrilmemiş olması Ortaçağ tarihi çalışmalarına sekte vurmaktadır. Bu durum tarihi verilerin bilim camiasında yayılmasını sınırladığı gibi bilimsel çalış­maların hızını da yavaşlatmaktadır. Burada tanıtımı yapılacak olan eser ise Or­taçağ Müslüman tarih yazıcılığının en önemli kaynak eserlerinden birisi olan Hamdullâh Müstevfî-i Kazvînî’nin Târîh-i Güzîde’sinin Selçuklular kısmının Fars­ça’dan Türkçe’ye çevirisidir. Eser ülkemizin önde gelen Ortaçağ ve Selçuklu uzmanlarından Doç. Dr. Erkan Göksu’nun editörlüğünde Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tarih Bölümü öğrencilerinden bir grup tarafından hazırlanmıştır.

Eser İçindekiler (5-6), Kısaltmalar (7), Önsöz (9-10) ve Giriş (11-14) kısım­larıyla başlamakta, ardından kendi içerisinde üç alt başlığa ayrılan Tercüme (15-121) bölümüyle devam etmektedir. Eser, daha sonra okuyucuya Ortaçağ ve konu edilen tarihi dönem ile ilgili oldukça detaylı literatür bilgisi sunan Kitâ­bi­yât (123-135) ve eserin kullanımını oldukça kolaylaştıran Dizin (137-152) kısımlarıyla nihayete ermektedir.

Çalışmanın Önsöz (9-10) kısmında editör, eserin oluşum sürecinden söz etmektedir. Ayrıca çalışmanın ortaya çıkmasına vesile olan akademisyenler ile çeviri işini üstlenen öğrencilerden olan Ayşe Ayna, Bilal Şahin, Ayşe Alhan, Sevgi Kübra Akdemirel, Ayşe Tepe ve Sibel Temiz’e teşekkür edilmektedir.

Giriş (11-14) kısmında editör, hicri 680/miladi 1281 yılında Kazvin’de dünyaya gelen, İlhanlı hükümdarları Olcaytu ve Ebû Saîd Bahadır Han zama­nında çeşitli devlet görevlerinde bulunarak hicri 740/miladi 1340 yılında ölen Hamdullâh Müstevfî-i Kazvînî’nin hayatı hakkında okuyucuya bilgi vermekte­dir. Ayrıca yazarın diğer eserlerinden olan Zafernâme, Nüzhetü’l-Kulûb ve bu­rada Selçuklular kısmı neşredilen Târîh-i Güzîde hakkında bilgiler zikredilmek­tedir. Bu kapsamda, söz konusu eserlerin kaynakları, içerikleri, biçimsel ve ta­rihsel özellikleri gibi pek çok konu hakkında kıymetli birçok malumat dipnotlar vasıtasıyla okuyucunun bilgisine sunulmaktadır.

Eserin birinci bölümü olan Tercüme (15-121), kendi içinde Birinci Şu’be: Büyük Selçuklular (16-111), İkinci Şu’be: Kirmân Selçukluları (112-113) ve Üçün­cü Şu’be: Rûm (Anadolu) Selçukluları (114-121) olmak üzere üç alt başlığa ayrılmaktadır. İlk alt başlık öncesinde, Zikr-i Pâdişâhân-ı Selçukiyân isimli bir yan başlığa yer verilmektedir. Burada şu’beleri oluşturan Selçuklu devletleri hakkında kısa kısa bilgiler verilmektedir. Kazvînî’nin burada aktardığı bilgilere göre Selçukluların birinci şu’besi olan Büyük Selçuklular 14 hükümdardan oluşup toplamda 161 yıl hüküm sürmüşlerdir. İkinci şu’be olan Kirmân Selçuk­luları da 11 hükümdardan oluşup yüz elli yıl iktidarda kalmışlardır. Üçüncü şu’be olan Rûm (Anadolu) Selçukluları ise 15 hükümdardan oluşup toplamda 220 yıl hüküm sürmüşlerdir. Genel itibariyle eserde tarihi gerçeklere uymayan hatalı kısımlara dair hem eserin Farsça edisyonunun nâşiri Abdu’l-Hüseyin Nevâî hem de Türkçe tercümenin editörü Erkan Göksu tarafından gerekli dü­zelt­meler dipnotlarla verilmiştir.

Eserin Tercüme (15-121) bölümünün ilk alt başlığı Birinci Şu’be: Büyük Selçuklular (16-111) da kendi içinde her bir hükümdara ayrılan yan başlıklardan oluşmaktadır. Hükümdarlara ait tarihi bilgilere geçmeden önce de Büyük Sel­çuk­luların etnik kökeni, şecereleri, Selçuklularında aralarında bulunduğu Türk topluluklarının Orta Asya’dan göç sebepleri ve göçten sonra yerleştikleri yerler hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca Selçukluların atalarından İsrâil’in (Ars­lan) Gazneli Hükümdarı Sultân Mahmûd ile ilişkileri ve onun tarafından saf dışı bırakılması ele alınmaktadır. Daha sonra ise Gazneli Hükümdarı Sultân Mah­mûd’un halefi ve oğlu Sultân Mes’ûd ile Selçuklu ailesinden Mîkâîl’in oğulları Tuğrul ve Çağrı Beylerin mücadeleleri aktarılmaktadır. Bölüm içerisinde genel itibariyle bu mücadeleler üzerinden Büyük Selçukluların kuruluş süreci ortaya konmaktadır. Daha sonra sırasıyla Sultân Tuğrul Beg (23-30), Sultân Alp Arslan (30-39), Sultân Melikşâh (39-51), Sultân Berkyaruk (51-61) Sultân Muhammed (61-68), Sultân Sencer (68-79), Sultân Mahmûd (79-81), Sultân Tuğrul (81-82), Sultân Mes’ûd (82-88), Sultân Melikşâh (88-91), Sultân Muhammed (91-95), Sultân Süleymânşâh (95-96), Sultan Arslân (96-101) ve son olarak Sultân Tuğ­rul (101-111) yan başlıklarına yer verilmektedir. Bu yan başlıklar özelinde hü­küm­darlar ve dönemlerinin önemli olayları hakkında ayrıntılı bilgiler bulun­mak­tadır. Bu alt başlık içerisinde Büyük Selçuklu ve Irak Selçukluları hükümdar­ları bir arada verilmiş olsa da gerekli uyarılar ve düzeltmeler çeviri metni içerisinde editör Erkan Göksu tarafından yapılmıştır.

Eserin ikinci alt başlığı olan İkinci Şu’be: Kirmân Selçukluları’nda (112-113) da birinci alt başlıkta olduğu gibi ilk hükümdar Sultân Kâvurd üzerinden Kir­man Selçuklu Devleti’nin kuruluş süreci aktarılmaktadır. Daha sonra ise sırasıyla Sultân Şâh (112), Turân Şâh (112), İran Şah (112), Arslan Şâh (113), Muhammed (113), Tuğrul Şâh (113), Arslan Şâh, Behrâm Şah ve Turân Şâh (113) ve son olarak Muhammed Şâh’ın (113) dönemleri ana hatlarıyla ortaya konulmaktadır.

Tercüme (15-121) bölümünün son alt başlığı olan Üçüncü Şu’be: Rûm (Anadolu) Selçukluları’nda (114-121) ise kurucuları Süleymân Bin Kutalmış hakkında ayrıntılı bilgiden sonra sırasıyla Dâvud Bin Süleymân (115), Kılıç Arslan (115), Mes’ûd (116), İzzü’d-dîn Kılıç Arslan (116), Gıyâsü’d-dîn Keyhüs­rev (117), İzzü’d-dîn Kılıç Arslan (117), İzzü’d-dîn Keykâvus (118), Alâü’d-dîn Keykûbâd (118), Gıyâsü’d-dîn Keyhüsrev (118-119), Rüknü’d-dîn Süleymân (119), Gıyâsü’d-dîn Keyhüsrev (120) Gıyâsü’d-dîn Mes’ûd İbn Keykâvus (120-121) ve Alâü’d-dîn Keykûbâd İbn Ferâmurz (212) hakkında tarihi ayrıntılar okuyucunun bilgisine sunulmaktadır.

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere, Ortaçağ tarihinin önemli bir kaynağın­dan yapılan ve Selçuklular kısmını ele alan bu kıymetli çeviri Türk tarih literatü­rüne çok büyük bir katkıdır. Genel itibariyle Ortaçağ Müslüman-Türk tarihinin mü­him kaynaklarından olan Ravzatü’s-Sâfâ, Tabakât-ı Nasırî ve Câmiü’t-Tevâ­rih gibi pek çok eserden çevirileri olan Erkan Göksu hocamızı ve kıymetli öğren­cilerini tebrik ediyor ve çalışmalarının devamını diliyoruz.

Akdeniz Üniversitesi
Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü

Mahmut DEMİR (PhD.) 
mahmutdemir@akdeniz.edu.tr

  • Atıf Düzeni
  • Direkt Link

M. Demir, Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i Selçukiyân). Yazar: Hamdullâh Müstevfi-i Kazvînî, Libri III (2017) 457-459. DOI: 10.20480/lbr.2017033

Kalıcı bağlantı adresi: http://www.libridergi.org/2017/lbr-0115

16 Ocak 2018 Fatih YILMAZ
← Athena
Yunan ve Roma’da Ölü Kültü →

eISSN: 2458-7826

Yayın Gönderme

Çalışmalarınızı Editöryal Prensiplere ve Yazım İlkelerine göre düzenledikten sonra,  libri@akdeniz.edu.tr
adresine gönderebilirsiniz.

SCImago Journal & Country Rank

eISSN: 2458-7826

    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb

    SAYI I (2015)

    SAYI II (2016)

    SAYI III (2017)

    SAYI IV (2018)

    Search for Publication

    En çok okunanlar

    • Tarihe Yön Veren Büyük Komutanlar: İskender, Hannibal ve Sezar’ın Liderlik Dehası
      Tarihe Yön Veren Büyük Komutanlar: ...
    • Barbarlıktan Medeniyete Vikingler
      Barbarlıktan Medeniyete Vikingler
    • Yunan ve Roma’da Ölü Kültü
      Yunan ve Roma’da Ölü Kültü
    • Antikçağ’dan Bugüne Glykon Kültü
      Antikçağ’dan Bugüne Glykon Kültü
    • Arkaik Dönem İonia Üretimi Ticari Amphoralar
      Arkaik Dönem İonia Üretimi Ticari A...
    • Plutarkhos, Moralia: Şans Üzerine
      Plutarkhos, Moralia: Şans Üzerine
    • Gracchus Kardeşler
      Gracchus Kardeşler
    • Persler: Anadolu’da Kudret ve Görkem (The Persians: Power and Glory in Anatolia)
      Persler: Anadolu’da Kudret ve Görke...
    • Konstantinopolis: Şehrin Dokusu
      Konstantinopolis: Şehrin Dokusu
    • Plutarkhos, Paralel Yaşamlar: Pompeius & Karşılaştırma
      Plutarkhos, Paralel Yaşamlar: Pompe...
    • Tarihi Dönemlere Ayırmak Şart mı?
      Tarihi Dönemlere Ayırmak Şart mı?
    • L. Catilina Söylevi
      L. Catilina Söylevi
    • Can We Talk Mediterranean? Conversations on an Emerging Field in Medieval and Early Modern Studies
      Can We Talk Mediterranean? Conversa...
    • Ortaçağ Tüccarları ve Bankerleri
      Ortaçağ Tüccarları ve Bankerleri
    • Manisa Müzesi Heykeltıraşlık Eserleri
      Manisa Müzesi Heykeltıraşlık Eserle...

    PhaseKapakWeb

    eISSN: 2149-7826

    Destekleyenler

    Libri

    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim

    Creative Commons Lisansı
    Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

    Popüler Yayınlar

    • Rome Versus Carthage: The War at...
    • Lykopolisli Ozan Kolluthos, Hell...
    • Jül Sezar
    • Selçuklu Sarayları ve Köşkleri
    • Derinlerdeki Portreler – P...
    • In Pursuit of Excellence: Works ...
    • Plutarkhos, Moralia: Kıskançlık ...

    Son Çıkan Yayınlar

    • Feriale Duranum: XX. Palmyrenorum Cohors’unun Takvimi 28 Nisan 2023
    • A Newly Discovered Two Tomb Inscriptions from Eskişehir / Dorylaion and a Corrigendum 9 Mart 2023
    • Zwei neue Inschriften aus Dorylaion 7 Mart 2023
    • Two New Epitaphs from Termessos 30 Aralık 2022
    • The Physicians of Nikaia (Bithynia) in Light of the Inscriptions 30 Aralık 2022
    • New Inscriptions Found During the Survey in Melli (Kocaaliler) 28 Aralık 2022
    • New Funerary Inscriptions from the Eastern Necropolis of Knidos 26 Aralık 2022

    Yayın Arama

    Arşiv

    Flag Counter
    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yayın Etiği
    • Yayın Gönderme
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim
    Copyright © 2015 www.libridergi.org
    • Türkçe
    • English (İngilizce)