Acre and Its Falls: Studies in the History of a Crusader City

J. FRANCE (Ed.), Acre and Its Falls: Studies in the History of a Crusader City. Leiden 2018. Koninklijke Brill Publication, XIV + 214 sayfa (9 adet figür ile birlikte). ISBN: 9789004349056

Akka liman kenti; günümüzde İsrail Devleti sınırları içerisinde bulunmaktadır. Doğu Akdeniz’in odağında bulunan Akka, elverişli limanı ve güçlü tahkimatıyla XII. ve XIII. yüzyıllarda Kudüs Latin Krallığı’nın en önemli kenti olarak gelişim göstermiştir. Bu dönemde Haçlılar, lojistik ve insan ihtiyaçlarını karşıladıkları Avrupa ile denizyolu bağlantılarını, büyük ölçüde Akka üzerinden sağlamışlardır. Bunun yanında, kalabalık ve çok uluslu bir ticaret merkezi olan Akka üzerinden; Doğu’nun değerli malları, kentteki Latin ticaret kolonileri aracılığıyla Avrupa pazarlarına gönderilmiştir. Aynı zamanda Kudüs Latin Krallığının ikinci başkenti olan kent; Müslümanlarla olan mücadelelerinde, onların başlıca hareket üssü olarak karşımıza çıkmaktadır. Tanıtımını yaptığımız eser, içerdiği makalelerle Akka liman kentinin Kudüs Latin Krallığı ve Akdeniz ticareti bakımından önemi ile 1104 yılında kentin Haçlıların idaresine geçişinden 1291’deki düşüşüne kadarki süredeki dönemini mercek altına almaktadır. Bu çerçevede kentteki fiziki ve sosyal yapıların bağlamını tespit etmeye gayret etmektedir. Bununla birlikte eser, adından da anlaşılacağı üzere Akka’nın düşüşünün Doğu Akdeniz havzası ve Avrupa’da yarattığı etkiyi gözler önüne sermeyi amaçlamaktadır. Böylece, bütün özellikleriyle, Akka üzerine yazılmış on adet araştırma makalesinin; Kudüs Latin Krallığını ve onunla ilişkili ticari faaliyetleri anlamak bakımından araştırmacılara faydalı olacağını umuyoruz.

Editörlüğü Ortaçağ Harp Tarihi ve Haçlı Devletleri üzerine çalışmaları ile tanınan John France tarafından yapılan ve Brill’in Harp Tarihi Serisinden 116. cilt olarak yayınlanan eser dokuz adet figür içermekte olup Künye (V-VI), İçindekiler (IX-X), Figürler Listesi (XI), esere makaleleri ile Katkıda Bulunanların Biyografilerinin (XII-XIV) ardından editörün Giriş (1-12) yazısı ile devam etmektedir. Giriş yazısında Haçlı devletleri tarihindeki Akka’nın önemine atfen başlangıçtan itibaren 1291 yılına dek kentin gelişimini ele almakta ve şu soruyu sormaktadır: Geçmişi esasen vasat olan bir şehir, Haçlılar döneminde neden bu kadar önem kazandı? Eserin çekirdeğini oluşturan Akka üzerine yazılmış makalelerden ilki on ilki Susan B. Edgington tarafından kaleme alınmış olan The Capture of Acre, 1104, and the Importance of Sea Power in the Coquest of the Littoral (1104 Yılında Akka’nın Ele Geçirilmesi ve Sahil Kesiminin Fethinde Deniz Gücünün Önemi) (13-29) adlı çalışmadır. Bu metinde Akka’nın Haçlı devletleri öncesi dönemde stratejik bir liman olarak gelişimi ile fiziki yapısı anlatılmaktadır. Devamında ise Akka’nın kral I. Baldwin tarafından uzun süren bir kuşatma sonucunda Cenovalı ve Pisalı denizcilerin yardımı ile 1104 yılında ele geçirilişi aktarılmaktadır. Bu çerçevede Cenovalılar ve Pisalılara, Kudüs Latin kralı tarafından verilen ticari imtiyazların mahiyeti incelenmektedir.

John D. Hosler tarafından kaleme alınan ikinci makale Clausewitz’s Wounded Lion: a Fighting Retreat at the Siege of Acre, November 1190 (Clausewitz’in Yaralı Aslanı: 1190 Kasım’ındaki Akka Kuşatmasında Savaşarak Geri Çekilme) (30-48) başlığını taşımaktadır. Martyrs for the Faith: Denmark, the Third Crusade and the Fall of Acre in 1191 (İman Uğruna Şehitler: III. Haçlı Seferi ve 1191’de Akka’nın Düşüşünde Danimarka) (49-68) başlıklı Janus Møller Jensen tarafından hazırlanan üçüncü makalede Müslümanların Hıttîn zaferi ve Kudüs’ün düşmesinin İskandinavya’daki yankıları sonucunda III. Haçlı Seferi’ne katılan Danimarkalı Haçlı orduları ile İskandinav Haçlı seferleri literatürü ele alınmaktadır.

Haçlılar Dönemi arkeolojisi alanındaki çalışmaları ile tanınan Adrian J. Boas ile Kutsal Topraklarda Töton şövalyeleri tarikatı kalıntıları üzerine çalışan Gerorg Philipp Melloni tarafından ortak olarak kaleme alınan New Evidence for Identifying the Site of the Teutonic Compound in Acre (Akka’daki Töton Şövaleleri Kışlasının Yerinin Tespiti İçin Yeni Kanıt) (69-89) başlıklı makalede geçmişten günümüze kazı sonuçları raporları incelenerek kışlanın lokasyonunu tespit etmek adına tarikat amblemli duvar parçaları, devşirme malzeme ve seramik örneklerine yer verilmektedir. Jonathan Rubin tarafından kaleme alınan John of Antioch and the Perceptions of Language and Translation in Thirteenth-Century Acre (Antakyalı John ve XIII. Yüzyıl Akkası’nda Dil ve Çeviri Algısı) (90-104) başlıklı beşinci makalede Akka kentinin çok kültürlü yapısı özelinde Denizaşırı Ülke’de dilin kullanımı ve kültürel iklim ele alınmaktadır.

Did Templars Lose the Holy Land? The Military Orders and the Defense of Acre, 1291 (Templar Tarikati Kutsal Toprakları Kaybetti mi? 1291 Yılında Akka’nın Savunulması ve Askeri Tarikatler) (105-115) başlıklı makale Paul E. Crawford tarafından hazırlanmış olup 1291 yılında Akka’nın düşüşü ile Haçlıların Kutsal Topraklar üzerindeki hakimiyetinin son bulması ve bir nevi son görevini yapmış olan Templar Tarikati tarafından Akka’nın Müslümanlara karşı savunulması incelenmiştir. The Fall of Acre, 1291, and Its Effect on Cyprus (1291’de Akka’nın Düşüşü ve Kıbrıs Üzerine Etkileri) (116-129) başlıklı makale Anne Gilmour-Bryson tarafından kaleme alınmış olup Müslümanların zaferi üzerine en yakın Hristiyan toprağı olan Kıbrıs adasının maruz kaldığı büyük göç bu durumun Lusignanlar hakimiyetindeki adaya etkileri ortaya konulmuştur.

Charles W. Connell’in kaleme aldığı The Fall of Acre in 1291 in the Court of Medieval Public Opinion (1291 Yılında Akka’nın Düşüşünün Ortaçağ Kamuoyu Nezdinde Muhakemesi) (130-147) başlıklı makalede Akka’nın düşüşünün Ortaçağ dünyasındaki yankıları incelenmiştir. Iris Shagrir’in kaleme aldığı Thadeus of Naples on the Fall of Acre (Napolili Thadeus, Akka’nın Düşüşü Üzerine) (148-165) adlı makalede 1291 yılı olaylarının çağdaş tanığı Napolili Magister Thadeus’un Ystoria de Desolatione et Conculcatione Civitatis Aconensis et Tocius Terre Sancte adlı eseri incelenmektedir. Marie-Luise Favreau-Lilie tarafından kaleme alınan onuncu ve kitabın son makalesi The Fall of Acre (1291): Considerations of Annalists in Genoa, Pisa, and Venice (13th/14th–16th Centuries) [Akka’nın Düşüşü’nün (1291) Cenovalı, Pisalı ve Venedikli Kronik Yazarları Tarafından Değerlendirilmesi (13 ve 14. ile 16. Yüzyıllar Arası)] (166-182) başlığını taşımaktadır. Makale adından da anlaşılacağı üzere Akka’nın Müslümanlarca alınmasının çağdaş ve ilerleyen yüzyıllardaki yankılarını ele amaktadır. Eser, Bibliyografya (183-206) ve İndeks (207-214) bölümleri ile sona ermektedir.

Alanlarında uzman araştırmacılar tarafından kaleme alınan bir makaleler derlemesi olan Acre and Its Falls: Studies in the History of a Crusader City (Akka ve Düşüşü: Haçlı Kentinin Tarihi Üzerine Araştırmalar) adlı eser konu ile ilgili son bilimsel gelişmeler ışığında hazırlanmış olup araştırmacılara ve alanın meraklılarına ilgi çekici veriler sunmaktadır.