LIBRI
Epigrafi, Çeviri ve Eleştiri Dergisi
  • tr
  • en
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Anasayfa » 2020 » Türk Sinemasında Ortaçağ Tarihi Algısı (1943-2014)

Türk Sinemasında Ortaçağ Tarihi Algısı (1943-2014)

Türk Sinemasında Ortaçağ Tarihi Algısı (1943-2014)

E. AKBAŞ

ISBN: 9786059506434
Sayfa: 408
Baskı Yılı: 2018
Baskı Yeri: İstanbul
Yayınevi: Kitapevi Yayınevi

LIBRI VI (2020) 213-214
Geliş Tarihi: 05.06.2020 | Kabul Tarihi: 25.06.2020
Elektronik Yayın Tarihi: 05.07.2020
Telif Hakkı © Libri Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi, 2020

pdf PDF indir

references PDF görüntüle

info Atıf Düzeni

E. AKBAŞ, Türk Sinemasında Ortaçağ Tarihi Algısı (1943-2014). İstanbul 2018. Kitapevi Yayınları, 408 Sayfa (20 Resim ile birlikte). ISBN: 9786059506434

Sinemanın, bir iletişim aracı olarak hayatımızda yer edindiğinden beri, insanlar için öneminin git­gide arttığını savunan yazar, eserinde 1943 ve 2014 arası beyaz perdeye taşınan Türk sinema film­lerini, Ortaçağ imgelerini göz önüne alarak derleyip, kategorilere ayırmıştır. Yazarın “Neden Orta­çağ?” sorusuna “Ortaçağ, Türk-İslam medeniyetinin en parlak dönemlerini yaşadığı, güçlü devlet­ler ve zengin uygarlıkların kurulduğu bir zaman dilimidir” diyerek verdiği cevabın doğruluğu, eser detaylı incelendiğinde anlaşılabiliyor. Bunun doğru olmasının bir diğer sebebinin de “bu dönem hakkında çekilen film senaryolarının” olduğunu söyleyen yazar, eserinden bu filmleri farklı başlık­lar halinde ele almıştır. Yazar filmleri sadece konularına göre ele almamış, aynı zamanda farklı tarihi kaynakları göz önüne alarak değerlendirmiştir ve bu şekilde yapılan inceleme filmlerde bahsi geçen şahsiyetleri, mekânları ve terimleri daha iyi anlamaya yardımcı olmaktadır. Eserinde, Türk sinemasını incelemede farklı bir bakış açısı kazandırmayı amaçlayan yazar, özellikle Ortaçağ araş­tırmacılarına ve Radyo, Sinema ve Televizyon bölümü öğrencilerine yönelik bu tarz bir eserin ol­mayışındaki boşluğu doldurmayı amaçlamıştır.

Kitap; İçindekiler (5-9), Önsöz (11-12), Kısaltmalar (13) Giriş: Sinemanın Türkiye’deki Tarihine Kısa Bir Bakış (15-27), Birinci Bölüm: Türk Sinemasının Tarih ve Din ile İlişkisi (29-90), İkinci Bölüm: Türk Sinemasında İslam Tarihi Konulu Filmler (91-162), Üçüncü Bölüm: Türk Sinemasında Orta Asya Tarihi Konulu Filmler (163-234), Dördüncü Bölüm: Türk Sinemasında Selçuklu Tarihi Konulu Filmler (235-286), Beşinci Bölüm: Türk Sinemasında Osmanlı Tarihi Konulu Filmler (287-365), So­nuç (367-370), Bibliyografya (371-388), Ek: Filmlerle İlgili Görseller (389-408) olarak beş ana bö­lümden oluşmaktadır.

Türk Sinemasının Tarih ve Din ile İlişkisi (29-90) adlı bölümde yazar, “Tarih, insan beyninin kim­yasını oluşturan en tehlikeli maddedir” sözleriyle tarihin insanlık için önemini vurgulamış, tarih ya­zarlığının, tarihi olayların yazılı veya sözlü aktarımının sinema kültürü için de büyük önem taşıdığını savunmaktadır. Ayrıca, tarih ve din arasındaki ilişkinin öneminin altını çizen yazar, bu ilişkinin si­nemayı etkilemesinin çok muhtemel olduğunu ve bundan dolayı özellikle Türk sinemasının bu bağlamda çoğu ulusa göre daha fazla filme imza attığını dile getirmektedir. Aynı zamanda yazar, bu bölümde filmlerin zaman ile nasıl evrimleştiğini, kimi zaman dine kimi zaman da tarihsel olay­lara nasıl ışık tuttuğunu tartışmaktadır. Son olarak da yazarın, Türk sinemasındaki bu tarihsel-din­sel ilişkiyi filmlerden örneklerle açıklaması, spesifik karakterler üzerinden olayların, toplumsal ve demografik olaylarla ilişkilendirmesi konuyu daha da anlaşılır kılmaktadır.

Türk Sinemasında İslam Tarihi Konulu Filmler (91-162) adlı bölümde yazar, Türk sinemasında İslam tarihiyle alakalı filmleri ele almıştır. Yazarın dini (hazreti) film senaryolarının genellikle kariz­matik dini şahsiyetler üzerinden kurgulandığı ve “din sömürüsü” iddiasıyla ele alıp incelediği 33 Türk sinema filminin özetleri ve değerlendirmeleri bulunmaktadır. Bu filmlerin hepsinin en büyük ortak özelliği ise İslam dini hakkında olması ve İslam tarihiyle alakalı olayları içermesidir. Ayrıca yazar, bu 33 filmi de kendi içerisinde kategorilere ayırmıştır: Battal Gazi Konu Filmler (93-108), Hz. Ömer Konulu Filmler (109-116), Hz. İbrahim Konulu Filmler (117-122), Hz. Yusuf Konulu Filmler (123-126), Horasan Konulu Filmler (127-132), İbrahim Ethem Hakkında Filmler (133-134), Hz. Ra­bia Hakkında Filmler (134-142) ve İslam Tarihi ile Müstakil Filmler (143-162).

Türk Sinemasında Orta Asya Tarihi Konulu Filmler (163-234) adlı bölümde yazar, Türk sinema­sında Orta Asya tarihiyle alakalı filmleri ele almıştır. Bu bölüm, yazarın da dediği gibi “Asya tarihi denildiğinde akıllara ilk gelen Türklük ve Asyalılık” temalarıdır. Bundan dolayı, yazar kitabın bu bölümünde Türklük ve Asyalılık temalarını içeren 30 Türk filmini incelemiştir. Yazarın, bu filmleri ele alırken önce özetlerini ardından değerlendirmelerini vermesi, filmler arasındaki ortak özellik­leri ve farklılıkları görmeyi mümkün kılmaktadır. Ayıca yazar, bu 30 filmi de kategorilere ayırarak okuyucuya sunmuştur: Cengiz Han konulu Filmler (164-173), Karaoğlan Konulu Filmler (174-195), Tarkan Konulu Filmler (196-210), Orta Asya Konulu Filmler (211-234).

Türk Sineması’nda Selçuklu Tarihi Konulu Filmler (235-286) adlı bölümde yazar, Türk sinema­sında Selçuklu tarihi ile alakalı filmleri ele almıştır. Yazar, Türk sinemasında Selçuklu tarihi konulu filmler denildiğinde, akıllara gelen temaların çoğunlukla “Malazgirt Savaşı ile Anadolu’nun Türk­leştirilmesi ve İslamlaştırılması süreci ve Anadolu’nun Türk-Müslüman yurdu haline gelişi” hak­kında olduğunu iddia etmektedir. Bu filmlerin temel ortak özelliklerine bakıldığında, Anadolu Sel­çuklu Devleti tarihi içindeki gelişmeler üzerinden ele alınırken, ülkede yaşayan dini bilginlerin bi­yografileri üzerinden de verilmeye çalışıldığı görülmektedir. Bu bölümde yazar, 15 Türk filmini ele almıştır. Bu filmleri, yazar dört alt başlığa ayırmıştır: Mevlâna Konulu Filmler (236-244), Alparslan Konulu Filmler (245-250), Yunus Emre Konulu Filmler (251-261), Selçuklu Tarihi Konulu Müstakil Filmler (261-286). Türk Sineması’nda Osmanlı Tarihi Konulu Filmler (287-365) adlı bölümde yazar, Türk sinemasında Osmanlı tarihi ile alakalı filmleri ele almıştır. Bu bölümde yazar, Türk sinema­sında Osmanlı Devleti’nin aşiret düzeninden imparatorluk seviyesine gelmesi sürecinde rol aldı­ğına inanılan kahramanlar üzerinden çekilen filmleri ele almıştır. Bu bölümde yazar, filmlerin Mal­koçoğlu ve Kara Murat gibi “şovanist” karakterlere değinirken aynı zamanda da İstanbul’un Fethi gibi tarihsel konularla Osmanlı tarihini vurgulamıştır. Yazarın bu bölümde ele aldığı 26 Türk filmi beş farklı alt başlıkla kategorileştirilmiştir: İstanbul’un Fethi konulu Filmler (288-305), Malkoçoğlu Filmleri (306-325) Kara Murat Filmleri (326-348), Kara Pençe Filmleri (349-353), Osmanlı Tarihi Konulu Müstakil Filmler (354-365).

Eserde ana bölümlere ek olarak, Sonuç (367-370), Bibliyografya (371-388), Ek: Filmlerle İlgili Görseller (389-408) bölümleri de bulunmaktadır. Sonuç bölümünde “geçmişe dair ortak hikâyele­rin ulusal kimliğin ortaya çıkışında payı olan ve bir sonraki kuşaklara aktarılmasında etkili olan Türk sinema filmlerinin önemini” vurgulayan yazarın, incelenen filmlerle alakalı genel değerlendirmesi bulunmaktadır. Bibliyografya (371-388) kısmında, kullanılan eserler ve kaynaklar sunulmuştur. Ek: Filmlerle İlgili Görseller (389-408) kısmında ise filmlerle alakalı görseller yer almaktadır.

 

 

Akdeniz Üniversitesi
Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü

Mert ATEŞ (PhD.)
mertates@outlook.com

  • Atıf Düzeni
  • Direkt Link
M. Ateş, Türk Sinemasında Ortaçağ Tarihi Algısı (1943-2014). Yazar: E. Akbaş, Libri VI (2020) 213-214.

Kalıcı bağlantı adresi: http://www.libridergi.org/2020/lbr-0259

6 Temmuz 2020 Tolga Karahan
← Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Anadolu (Hellenistic and Roman Anatolia)
Spectral Sea: Mediterranean Palimpsests in European Culture →

eISSN: 2458-7826

Yayın Gönderme

Çalışmalarınızı Editöryal Prensiplere ve Yazım İlkelerine göre düzenledikten sonra,  libri@akdeniz.edu.tr
adresine gönderebilirsiniz.

SCImago Journal & Country Rank

eISSN: 2458-7826

    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb

    SAYI I (2015)

    SAYI II (2016)

    SAYI III (2017)

    SAYI IV (2018)

    Search for Publication

    En çok okunanlar

    • Antik Çağda Seyahat
      Antik Çağda Seyahat
    • Kader Üzerine
      Kader Üzerine
    • Bizans İmparatorluğu Tarihi
      Bizans İmparatorluğu Tarihi
    • Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i Selçukiyân)
      Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i ...
    • Pero Tafur Seyahatnamesi (9 Mayıs 1437 – 22 Mayıs 1438)
      Pero Tafur Seyahatnamesi (9 Mayıs 1...
    • Anadolu’da Hellenistik Bir Başkent Pergamon
      Anadolu’da Hellenistik Bir Ba...
    • Karl Marx, Augustus’un Principatus Rejimi Gerçeçten de Roma Cumhuriyeti’nin Oldukça Mutlu Zamanları Arasında Sayılabilir mi?
      Karl Marx, Augustus’un Principatus ...
    • Anonim Haçlı Tarihi.
      Anonim Haçlı Tarihi.
    • Otağ II: Emir Timur
      Otağ II: Emir Timur
    • Plano Carpini’nin Moğolistan Seyahatnamesi (1245-1247)
      Plano Carpini’nin Moğolistan Seyaha...
    • Uygarlık Anadolu’da Doğdu
      Uygarlık Anadolu’da Doğdu
    • Hesykhios Illustrius: Konstantinoupolis’in Yerel Tarihi
      Hesykhios Illustrius: Konstantinoup...
    • İslâm-Bizans İlişkileri (610 – 847)
      İslâm-Bizans İlişkileri (610 –...
    • Orta Deniz’in Yapımı
      Orta Deniz’in Yapımı
    • Eskiçağ Ahlakları
      Eskiçağ Ahlakları

    PhaseKapakWeb

    eISSN: 2149-7826

    Libri

    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim

    Creative Commons Lisansı
    Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

    Son Çıkan Yayınlar

    • Strabon, Geographika (Coğrafya): Kitap XI.1-14 20 Mart 2025
    • Stamped Amphora Handles from Magarsus 18 Şubat 2025
    • New Dedications from Phaselis to Apollon Epidamos, Artemis Pergaia and Hephaistos 28 Aralık 2024
    • New Inscriptions from Olympos (Lykia) 21 Aralık 2024
    • New Inscriptions from Nikaia XVI: Votives to Zeus (Bronton and Gorzaios) 18 Aralık 2024
    • New Reading of I.Mylasa I, 403 15 Aralık 2024
    • A Wandering Jewish Tombstone 9 Aralık 2024
    • Eine Gruppe neuer Grabinschriften aus Kestel bei Bursa 27 Mart 2024

    Yayın Arama

    Arşiv

    Flag Counter
    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yayın Etiği
    • Yayın Gönderme
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim
    Copyright © 2015 www.libridergi.org
    • Türkçe