Moskhos, Bion’a Ağıt

Eyvahlar olsun! Ne olur ağıt yakın yeşil vadiler,
Ey Dor suyu, ey ırmaklar ağlayın sevgili Bion için!
Ağaçlar, şimdi gözyaşı dökün benimle! Ağlayın şimdi kutsal korular!
Şimdi kokunuzu yayın çiçekler öbek öbek!
Şimdi kırmızıya çalının acılı güller, laleler!                                                        5
Ey sümbül şimdi mırıldan kendi harflerini
şimdi daha da çok ‘eyvah’ de yapraklarınla: öldü güzel sesli!
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Bülbüller yası haykırın sık yapraklara,
Arethoisa’nın Sicilya membalarına,                                                                   10
haber verin, öldü çoban Bion,
öldü şarkı onla, son buldu Dor şiiri!
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Acıyla gözyaşlarına boğulun Strymon kuğuları suların yanı başında,
okuyun dokunaklı bir şarkı yas yüklü sesinizle,                                            15
sanki yaşlılık dudaklarınızdan döküyormuşcasına,
söyleyin Oiagros Kızları’na, söyleyin Bistonialı bütün Nymphelere,
deyin ki, Dor Orpheus’u öldü.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!

O sevgili adam sürülere şarkı söylemiyor artık,                                             20
ıssız meşelerin altında oturup bir şeyler mırıldanmıyor,
şimdi, Lethe’nin şarkısını söylüyor Pluteus’un yanında.
Dağlar sessiz kaldı, öküzler boğaların yanında
dolanıyor acı içinde, otluyor istemeye istemeye.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!                                                        25
Bion, Apollon bile ağladı senin apansız gidişine,
Satyrler ağıt yaktı ve hatta kara pelerinli Priaposlar;
Panlar ağladı senin şarkına,
ve Nympheler yas tuttu ormanlarda, gözyaşları döndü sulara.
Ekho yas tutuyor kayalıklarda, çünkü sessiz kaldı,                                    30
öykünemez bundan böyle senin dudaklarına.
Ağaçlar meyvelerini yitirdi senin ölümünle, çiçekler soldu gitti hepten.
Koyunlardan iyi süt gelmez oldu, bal vermez oldu arı kovanları,
bal yitip gitti petekte kederinden,
madem senin balın gitti, bal alınmaz artık ondan.                                       35
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Bu denli gözyaşı dökmezdi Siren deniz kıyılarında,
bülbül bu denli şakımamıştı tepelerde,
bu denli dövünmemişti kırlangıç yüksek dağlarda,
bu denli ağlamadı Keyks Alkyone’nin acısına,                                           40
böyle şarkı söylemedi iskele kuşu mavi dalgalar arasında,
bu denli ağıt yakmadı Memnon’un kuşu Eos’un oğluna
kanatlanırken doğu vadilerinde, mezarı etrafında,
İşte böylesi bir ağıt yakıyorlardı Bion göçüp gittiğinde.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!                                                        45
Bülbüller ve kırlangıçlar dizilip büsbütün ağaç diplerine,
-hani bir vakit şenlendirirdi onları, öğretirdi konuşmayı-,

inildediler karşılıklı, dediler ki,
“feryat edin ey yas kuşları, edelim biz de”
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!                                                        50
Çok sevgili adam, kim senin kavalınla şarkı söyleyecek bir daha?
Kim değdirecek dudaklarını senin kamıştan çalgına? Kimin yüreği yeter buna!
Senin dudaklarını, senin nefesini soluyor o hâlâ,
senin şarkının sesi yaşıyor hâlâ kamışında.
Vereyim mi kavalını Pan’a? Bakarsın çekinir o da                                         55
dudaklarını dokundurmaya, kalmasın diye senin arkanda.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Galateia da ağlıyor senin şarkına, hani bir vakit
otururken denizin kıyılarında senle birlikte, gönlünü hoş eylediğin.
Kyklops’la bir değil senin sesin, Güzel Galateia kaçardı ondan,             60
oysa, daha tatlı bakıyordu sana denize baktığından.
Ve şimdi, oturuyor yapayalnız kumsallarda
dalgadan bihaber, otlatıyor senin sürünü hâlâ.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Musalardan gelen tüm armağanlar öldü gitti seninle ey çoban,             65
bakirelerin o tatlı öpücükleri, genç oğlanların dudakları,
Eroslar hiç durmadan göz yaşı döküyor senin bedeninin etrafında.
Kypris o öpücükten çok daha fazla arzuluyor seni,
o öpücüğü Adonis öldüğünde kondurmuştu daha yeni.
Ey ırmakların en nağmelisi, bu sana ikinci bir acı,                                         70
bu, ey Meles, yeni bir yangın. Çok oldu Homeros öleli,
Kalliope’nin tatlı dillisi gideli,
söylerler inim inim inleyen sularınla sevgili oğlunun yasını tuttuğunu,
bütün denizi sesinle doldurduğunu.
Bu sefer ağlıyorsun diğer evladına, yeni bir acı düştü payına.                 75

Her ikisi de sevilir sayılır pınarların nezdinde,
biri Pegasos’un pınarından içtiydi, ötekiyse yudumladıydı Arethoisa’yı.
O söylemişti Tyndareos’un albenili kızının şarkısını,
ve Thetis’in ulu oğlu ile Atreusoğlu Menelaos’un şarkısını.
Buysa, savaşları, gözyaşlarını değil, Pan’ın şarkısını söylerdi,                  80
bir çobandı, sesi yanıktı, şarkı söyler sürüsünü otlatırdı,
o icat etti kavalı, o sağdı sevimli ineğin sütünü,
o öğretti oğlanlara öpüşmeyi,
koynunda büyüttü Eros’u ve uyandırdı Aphrodite’yi.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!                                                        85
Ey Bion, her şanlı kent, her yerleşim yeri yas tutuyor sana.
Askra ağıt yakıyor sana Hesiodos’a olduğundan daha fazla,
Boiotia ormanları bu kadar özlem duymuyor Pindaros’una,
Tatlı Lesbos, bu kadar gözyaşı dökmediydi Alkaios uğruna,
Teos kenti bu kadar ağlamadı kendi ozanına,                                             90
Paros, arıyor seni Arkhilokhos’tan daha fazla,
Mitylene Sappho’nun yerine senin şarkını mırıldanıyor hâlâ.
Sen, Theokritos’usun Syrakusailı’ların.
Gelgelelim, ben Ausonia’nın yas şarkısını söylüyorum sana,
bilirim senin vaktiyle öğrencilerine öğrettiğin çoban şiirini,                      95
Dor Musası’nın varisiyim ben, böyle onurlandırdın beni,
zenginliğini bırakırken başkalarına, şarkını bıraktın bana.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Heyhat! Ebegümeçleri, yeşil sap kerevizler
ve büsbütün fışkırmış dereotu ölse bile bahçede,                                       100
sonra yeniden hayat bulur, öteki yıla sürer gene.
Bizse o koskoca, yavuz, bilge insanlar öldük mü bir kere,
duymayız bir şey oyuk yeryüzünde,

dalarız depderin, sonsuz, uyanılmayan uykulara.
İşte sen de toprakta olacaksın, sessizliğe sarınmış bir halde,                   105
Gelgelelim, Nympheler karar verdi kurbağanın sonsuza dek şarkı söylemesine
Ben gücenemem bunlara, çünkü güzel şarkı söylemiyor o.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Ey Bion, zehir değdi senin diline, içtin sen o zehri,
böylesi dudaklara değdi de dönüşmedi mi bala?                                         110
Hangi ölümlü zehri senin için karacak kadar acımasızdır,
ya da sen seslendiğinde bunu sana verebilecek kadar katı yürekli? Şarkı bitti.
Başlayın Sicilyalı Musalar, başlayın ağıta!
Adalet görür işini herkesle. Ben de, bu acıyla
feryat ederim senin kaderine ağlaya ağlaya.                                                  115
Nasıl inmişti Orpheus Tartaros’tan aşağıya, bir vakit Odysseus
ve ondan evvelce Alkeides, elimden gelse ben de hemen gelirdim
Pluteus’un evine, seni göreyim, eğer Pluteus için şarkı söylüyorsan,
söylediklerini ben de duyayım diye.
Haydi Kora için, söyle Sicilya’ya özgü bir şey, mırıldan hoş bir çoban şiiri.   120
O da Sicilyalı, oynardı Etna kıyılarında
ve bilirdi Dor şiirini. Kalmayacaktır şarkın onursuz.
Hani bir vakit o, bahşettiydi Orpheus’a
Eurydike’nin dönüşünü, liriyle tatlı bir ezgi çaldı diye,
İşte öyle, Bion, seni de gönderecektir dağlara.                                             125
Ben de bir şeyler çalabildiysem, şarkımı söylemişim demektir Pluteus’a.