Anonymous, Hannonis Carthaginiensium Regis Periplus

KARTACALILARIN KRALI HANNON’UN HERAKLES SÜTUNLARI’NIN ÖTESİNDEKİ LİBYA TOPRAKLARININ BÖLÜMLERİNE İLİŞKİN SEYRÜSEFER RAPORU

… (Hannon) buralar keşfedildikten sonra ise bu seyrüsefer raporunu Kronos’un kutsal alanına dikti.

I. Kartacalılar Hannon’un Herakles Sütunları’nın ötesine yelken açmasına ve de Libya-Fenike kentlerini kurmasına karar verdiler. Hannon da altmış adet pentekontoros’u (= elli kürekli gemi) yaklaşık olarak otuz bin erkek ve kadınla doldurarak ve de gerekli olan erzakla birlikte diğer ihtiyaçları da temin ederek denize açıldı.

II. Böylece denize açıldıktan sonra [Herakles] Sütunları’nı arkamızda bıraktık ve iki gün daha denizde yol almamızın ardından ilk kenti kurduk, bu kenti de Thymiaterion olarak adlandırdık. Kentin aşağısındaysa geniş bir ova uzanıyordu.

III. Daha sonra batıya doğru yelken açarak, ağaçlarla kaplı bir Libya burnu olan Soloi’a ulaştık.

IV. Burada bir Poseidon tapınağı inşa etmemizin ardından, denizden çok da uzak olmayan, yoğun ve uzun sazlıklarla kaplı bir lagüne varıncaya değin yeni-den doğu istikametinde yarım gün boyunca seyrüseferi sürdürdük. Filler ve de otlamakta olan çeşitli cinsten pek çok vahşi hayvan burada (lagünün kenarında) toplanmıştı.

V. Hemen hemen bir gün boyunca seyrüsefer ederek lagünü geride bıraktıktan sonra deniz kıyısı boyunca Karikon Teikhos, Gytte, Akra, Melitta ve Arambys olarak adlandırılan kentleri kurduk.

VI. Buradan yelken açınca da büyük bir nehir olan ve de Libya topraklarından denize dökülen Liksos Irmağı’na ulaştık. Bu nehrin kıyılarında göçmen Liksoslular sürülerini otlatıyorlardı, onlarla dost olana kadar belirli bir süre yanlarında kaldık.

VII. Bu toprakların iç kesimlerindeyse misafir sevmez Aithiopialılar ikamet et-mekteydiler, büyük dağlarla bölünmüş olan topraklarındaysa vahşi hayvanlar yaşamaktaydı. Liksos Irmağı’nın da bu dağlardan aktığı söylenmektedir. Bu dağların eteklerindeyse ilginç görünümlü insanlar olan Troglodytai (= mağara insanları) yaşamaktaydılar. Liksoslular onların koşu yarışlarında atlardan bile daha hızlı olduklarını bildirdiler.

VIII. Onlardan (Liksoslulardan) tercümanlar alarak çorak kıyı boyunca güney istikametinde iki günlük bir sefer yaptık. Oradan da tekrar bir kişinin bir gün boyunca alabileceği yol kadar doğu istikametinde sefere devam ettik. Vardığı-mız yerdeki bir körfezin ucunda çevresi beş stadia olan küçük bir ada keşfettik. Bu adayı iskan ederek Kerne olarak isimlendirdik. Bu adanın deniz yolculuğu bakımından Kartaca’nın tam hizasında (aynı paralelde) uzandığı hükmüne vardık. Öyle ki Kartaca’dan [Herakles] Sütunları’na ve oradan [Herakles Sütunları’ndan] Kerne Adası’na olan seyir güzergâhı da benzerdir.

IX. Buradan da geniş bir nehir boyunca ilerleyerek Khretes adında bir göle ulaştık. Bu göl Kerne Adası’ndan daha büyük olan üç tane adaya sahipti. Buradan itibaren bir gün boyunca seyrettikten sonra yolculuğu sona erdirerek gölün diğer ucuna ulaştık. Bu gölün üzerinde hayvan postuna bürünmüş olan yaban insanlarla dolu yüksek dağlar uzanmaktaydı, onlar taşlar atmak suretiyle bizleri kendilerinden uzak tuttular, karaya ayak basmamızı da engellediler.

X. Oradan da yelken açarak timsahlarla ve de suaygırlarıyla dolu büyük ve geniş başka bir nehre ulaştık. Buradan tekrar geriye dönerek Kerne Adası’na vardık.

XI. Oradan güneye doğru on iki gün boyunca denizde yol aldık, takip ettiğimiz kıyılarda Aithiopialılar ikamet etmekteydiler ki onlar durmaksızın bizden kaçı-yorlardı. Onlar beraberimizdeki Liksoslular (tercümanlar) için bile anlaşılmaz olan şeyler (farklı bir dilde) konuşuyorlardı.

XII. Sonuncu gündeyse sık ağaçlarla kaplı büyük dağların yakınında demirledik. Bu dağdaki ağaçların kütükleri güzel kokulu ve farklı farklıydı.

XIII. Bu dağların etrafında iki gün boyunca seyrettikten sonra karaya doğru olan tarafında bir ovanın uzandığı uçsuz bucaksız bir körfeze vardık. Geceleyin buralarda aralıklı mesafelerle her yerden beliren irili ufaklı ateşler gördük.

XIV. Oradan su takviyesi yaptıktan sonra büyük bir körfeze varıncaya kadar sahilin önündeki hat boyunca ileriye doğru beş günlük seyrüsefer yaptık, tercümanlar bu körfezin Batının Boynuzu olarak adlandırıldığını söylediler. Burada (körfezde) büyük bir ada, bu adadaysa deniz suyundan meydana gelmiş bir göl vardı ve bu gölün içerisinde başka bir ada daha vardı. Gündüz vakti bu adaya ayak bastığımızda hiçbir şey göremedik, ağaçlık bir alan dahi yoktu, geceleyin ise yanmakta olan birçok ateş gördük. Ayrıca hem flüt hem de tef sesleri davul gümlemeleri ve çok yoğun uğultular işittik. O zaman korkuya kapıldık ve rahipler bize adayı terk etmemizi buyurdu.

XV. (Oradan) çabucak yelken açtıktan sonra tütsülerle dolu bu alevli toprakların yakınından geçtik. Buralardan (sahilin üzerinden) muazzam büyüklükteki volkanik lav dalgaları denize akmaktaydı. Sıcaklık sebebiyle kara ayak basılmaz durumdaydı.

XVI. O zaman korkmuş olduğumuz için oradan da ivedilikle yelken açtıktan sonra dört günlük bir sefer yapmıştık ki geceleyin alevle kaplı bir kara parçası gördük. Ortasındaysa yüksek bir alev vardı, diğer alevlerden daha büyüktü, sanki yıldızlara erişiyormuş gibi görünüyordu. Gündüz olunca (alevin olduğu) bu yerin Tanrıların Arabası olarak adlandırılan oldukça yüksek bir dağ olduğu ortaya çıktı.

XVII. Buradaki volkanik lav akıntılarını arkamızda bırakmamızın üç gün sonrasındaysa Güneyin Boynuzu olarak adlandırılan koya vardık.

XVIII. Bu koyun ucunda tıpkı önceki adayı andıran ve içinde bir göl olan (başka) bir ada vardı. Bu gölün içindeyse başka bir ada (daha) mevcuttu ve yaban insanlarla doluydu. Kadınlar açık şekilde daha büyük bir çoğunluğa sahipti, vücutlarındaysa kıllar vardı. Tercümanlar bu kadınları Goriller olarak adlandırıyordu. Erkekleriyse takip etmiş olmamıza rağmen ele geçirmemiz mümkün olmadı, zira hepsi tepelere tırmanarak ve de taşlarla kendilerini savunarak kaçtılar. (Yakalanan) üç kadın ise kendilerini götürenleri hem ısırmak ve hem de tırmalamak suretiyle onlarla gitmek istemiyorlardı. Lakin bu kadınları öldürerek derilerini yüzdük ve yüzdüğümüz derileri de Kartaca’ya götürdük. Artık erzağımız bizi idare edemeyecek durumda olduğundan daha da ileriye yelken açamadık…