LIBRI
Epigrafi, Çeviri ve Eleştiri Dergisi
  • tr
  • en
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Anasayfa » 2017 » Otağ I: Büyük Doğuş – Türklerin İslamiyeti Kabülü

Otağ I: Büyük Doğuş – Türklerin İslamiyeti Kabülü

Otağ I: Büyük Doğuş – Türklerin İslamiyeti Kabülü

Ahmet ŞİMŞİRGİL

ISBN: 9786050825312
Sayfa: 193
Baskı Yılı: 2017
Baskı Yeri: İstanbul
Yayınevi: Timaş Yayınları

LIBRI III (2017) 197-200
DOI: 10.20480/lbr.2017021
Geliş Tarihi: 08.06.2017 | Kabul Tarihi: 16.06.2017
Elektronik Yayın Tarihi: 23.06.2017
Telif Hakkı © Libri Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi, 2017

pdf  PDF indir

references  PDF görüntüle

info  Atıf Düzeni

A. ŞİMŞİRGİL, Otağ I: Büyük Doğuş – Türklerin İslamiyeti Kabülü.İstanbul 2017. Timaş Yayınları, 193 sayfa (4 resim ile birlikte). ISBN: 9786050825312

İslamiyet’in Doğuşu ve Türklerin İslamiyet’e hizmetlerini irdeleyen Türklerin İslamiyet’i Kabulü Büyük Doğuş Otağ I adlı bu kitap, Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil ta­rafından kaleme alınmıştır. Kitapta yazarın özgeçmişi ve İslam’a olan sevgisi an­latıldıktan sonra Takdim (9-10) ve Önsöz (11-12) kısımları okuyucuya su­nul­maktadır. Kitap, İslam Devleti’nin Doğuşu ve Türkler (7-37), Türkler ve İs­la­miyet (39-83), Türkler ve İslamlaşma (85-139), İdil Bulgar Hanlığı (141-185) adı altında dört ana bölümden oluşmakta, Sonsöz (184-185), Bibliyografya (187-192) ve kısımları İndeks (193-204) ile tamamlanmaktadır. Bu kitap, 2017 yı­lında Timaş Yayınları tarafından basılmıştır.

Yazar, kitabın Önsöz kısmında (11-12) Türklerin İslamiyet’i kabulünün dünya tarihinde önemli bir yeri olduğunu, İslamiyet’in kabulünden önce bile Türkle­rin kurduğu imparatorluklarla dünya tarihine önemli tesirlerinin bulun­du­ğu­nu, Hz. Peygamber’den sonra İslamiyet’in kıtalara yayıldığını detaylıca belirt­miş, öte yandan Türklerin İslamiyet’i kabulü ve ilk Müslüman – Türk dev­letinin kimler olduğu gibi konulardaki görüşlerini okuyucuların bilgisine sun­muştur.

Kitabın birinci ana bölümü İslam Devleti’nin Doğuşu ve Türkler (7-37) baş­lığı­nı taşımaktadır. Başlık altında ise Hz. Muhammed’in 571 yılında Mekke’de dün­yaya gelmesi, Mekke’nin büyük ailelerinden Kureyş kabilesinin kolların­dan biri olan Haşimoğullarına mensup olması, Hz. Muhammed’in “Muham­me­dü’l Emin” (Güvenilir Muhammed) lakabıyla çağrılması, 610 yılında İslami­yet’in yayılmaya başlamasından sonra Mekke bölgesindeki müşriklerin Müs­lü­manlığı kabul eden ilk Müslümanlara baskı ve işkence yapmaları gibi konu­lardan söz edilmektedir. Daha sonra Hz. Muhammed’in miladi 622 senesinde Mekke’den Medine’ye hicret etmesiyle başlayan on yıllık Medine devri ayrın­tılı bir şekilde ele alınmaktadır. Bu dönemde Hz. Muhammed’in Müslümanla­rın başı olarak hem devlet reisi hem kadı hem de ordu kumandanı olması ayrıca dünyadaki bazı komşu imparatorlukları ve krallıkları Müslümanlığa da­vet etmesi, 630 yılında Mekke’nin fethinin Arap Yarımadası’nın fethine or­tam hazırlaması, 631 yılında gerçekleşen Tebük Seferi’nin Hz. Muhammed’in son seferi olması ve Hz. Muhammed’in 8 Haziran 632 tarihinde 63 yaşında vefat etmesi gibi olaylar kronolojik bir bütünlük halinde işlenmektedir. Hz. Muhammed’in Türkler hakkında söylediği hadislerde bulunan Türklerin sa­vaş­çı oldukları ve onlarla iyi geçinilmesi gerektiği şeklindeki ifadeleri yazar ta­ra­fından özellikle vurgulanmaktadır. Öte yandan Eski Türklerin dininin ise Şamanizm olduğu ve bu dinin din adamı durumunda bulunan Kamların İsla­miyet’teki Evliyalara benzediği ifade edilmektedir. Ayrıca Eski Türklerin kur­ban kesme ritüellerinden, VI- IX. Asırlarda yabancı dinlerin etkisi altında kal­dık­la­rından, bazı Türk topluluklarının Hıristiyan, Yahudi, Maniheizm, Zerdüşt­lük gibi dinleri benimseyerek benliklerini kaybettiklerinden bahsedilmekte­dir. Türklerin İslamiyet’i tanımasının ise Müslüman ordularıyla yapılan savaş­lar, Müslümanlarla olan ticaret ve mutasavvıfların faaliyetleri sonucunda ger­çekleştiği belirtilmektedir.

Kitabın ikinci ana bölümü olan Türkler ve İslamiyet (39-83)’de ise ilk Türk-Arap münasebetlerinin doğrudan Sasani İmparatorluğu döneminde başladığı vurgulanmaktadır. Ayrıca Cahiliye devrinde Arap şairlerin Türklerin kahra­man­lık­la­rından bahsettiği özellikle belirtilmektedir. Müslüman Arapların do­ğu­ya ilk akınlarının Hire’nin fethiyle başlaması ve sonrasında doğu ve kuzey böl­gelerine ilerlemeleri, Hz. Osman’ın şehit edilmesi ve Hz. Ali’nin hilafeti dö­ne­mindeki karışıklıklar, Emevi Hilafeti’nin kurulması gibi detaylar okuyucu­nun bilgisine sunulmaktadır. Bu bilgilerin ardından Emevilerin ünlü komutanı Kuteybe bin Müslim’in dikkat çekici faaliyetlerinden, Emevilerden sonra Asya bölgesinde Türklerin ve Arapların durumundan, Talas Savaşı’nda Türklerin Arap­lara yardım etmesinden, bu savaş neticesinde Batı Türkistan’ın Çin ege­men­liğinden kurtulduğundan ve ilerleyen süreçte Türklerin İslamiyet’i yavaş yavaş benimsemesinden bahsedilmektedir. Daha sonra ise Arapların Hz. Osman döneminde Hazarlar ile karşılaşıp savaşmaları ve Hazar Türklerinin arasında bu savaşlar dolayısıyla İslamiyet’in yayılamaması ele alınmaktadır. Emeviler döneminde yaşanan Türk-Arap çatışmalarının Abbasiler dönemin­de yaşanmaması ve Abbasilerin Türklere karşı barışçıl politika izlemesi vurgu­lanan diğer mevzular arasındadır.

Kitabın üçüncü bölümü olan Türkler ve İslamlaşma (85-139) başlığı altında ise Türklere Emeviler döneminde devlet kademelerinde fazla görev verilme­me­si, buna karşılık Araplara devlet kademelerinde daha fazla görev verilme­si, Emeviler döneminde yapılan uygulamalar yüzünden Türklerin İslamiyet’i daha yavaş benimsemesi, İslam Devleti’nin, Emeviler döneminde geniş sınır­la­ra ulaşması, Emevilerin Arap milliyetçiliği politikası, Emevi Hanedanlığı sona erdikten sonra İslam Devleti’nin hâkimiyetinin Abbasilerin eline geçmesi gibi olaylar sırayla ele alınmaktadır. Abbasilerin Emevilerin aksine devlet kade­me­lerinde Arap olmayan diğer unsurlara ve Türklere görev vermesinin Türk­lerin İslamiyet’e geçişlerini hızlandırması özellikle vurgulanmaktadır. Ayrıca Türk­lerin sahip oldukları kültür ve özelliklerin Abbasi ordusunda görev alma­larını sağladığı gerçeğine dikkat çekilmektedir. Halife Mutasım döneminde ise Türkler üst komutanlıklara getirilerek yönetimde söz sahibi olmuşlardır. Başlık altında Türklerin kılıç zoruyla Müslüman olup olmadığı tartışması, Emeviler dönemindeki sahabelerin Türk ülkelerinde İslamiyet’i yayma çaba­ları, Müslümanların Türk ülkelerine İslamiyet’i yayarken gerçekleştirdiği ticari faaliyetler, İslamiyet’i yaymak için ribat, tekke, zaviyelerden yararlanılması, Türk­ler arasında İslamiyet’in hızla benimsenmesinde tasavvufi faaliyetlerinin etkisi gibi konular hakkında da değerlendirmeler mevcuttur. Ayrıca İbrahim Bin Edhem, Şakik-i Belhi, Hallac-ı Mansur, Fudayl Bin Iyad, Bişr-i Hafi, Hatim-i Esam gibi mutasavvıfların Türklerin Müslümanlaşmasındaki rolleri ortaya kon­maktadır. Yine bu başlık altında İbrahim Bin Edhem’in hayatından dünya ma­lına ehemniyet vermemesi, kalbinin Allah u Teala ile meşgul olması, Türkler arasında fazla sevilmesi, tövbe etmesine bir putperestin sebep ol­ması, sonraki zamanlarda insanların onun sohbetlerinden etkilenmeleri ve onun etrafında toplanmaları gibi ayrıntılar da okuyucunun bilgisine sunul­mak­tadır. Başlık altında Türklerin Müslümanlaşmasında büyük rolü olan Şa­kik-i Belhi hakkında da bilgiler verilmektedir. Yazara göre Şakik-i Belhi Türk­lere İslamiyet’i yaymaya çalışırken bile bu uğurda savaşlara katılmış, öte yan­dan Hallac-ı Mansur da kendisi gibi Türkistan bölgesindeki gezilerinde Türk­leri Müslümanlaştırmaya başlamıştır. Hatta pek çok insanı Müslüman yap­ması ve taraftarlarının fazla olması Abbasileri telaşlandırmış bu ise kendisinin idamına neden olmuştur. Hallac-ı Mansur duruşuyla ve üslubuyla Necip Fazıl Kısakürek gibi birçok Türk şairini etkilemiştir. Diğer bir isim olan Fudayl Bin Iyad’ın ise lider bir kişiliğe sahip olduğu, bazen eşkıyalık yaptığı, Abbasi hali­fesi Harun Reşid’in Fudayl Bin Iyad ile hep görüşmek istediğini fakat kendisi­nin Harun Reşid’den uzak durduğu nakledilmektedir. Bişr-i Hafi’nin ise gençli­ğinde içkiye düşkün olduğu, meyhanede yaşadığı bir olaydan sonra ilim yolu­nu tuttuğu, bundan sonra da ilim öğrenmekle ve ilim öğretmekle meşgul ol­du­ğu vurgulanmaktadır.

Kitabın dördüncü bölümü olan İdil – Bulgar Hanlığı (141-185) başlığı altın­da ise Bulgarların soyunun nereden geldiği, İdil Bulgarlarının hâkimiyet saha­la­rının nereler olduğu, İslamiyet’in İdil Bulgarlarının üzerindeki etkisi ve İdil Bul­garlarının İslamiyet’i kabul etmeleri, ilk Türk Müslüman hükümdarı Almış Han, Almış Han’ın halifeye duyduğu saygı, Almış Han’ın halife adına hutbe okut­ması, Hazarların hâkimiyetlerini kaybettikten sonra o bölgede İdil Bul­garları ile Kiev Rus Knezliği arasındaki mücadele, Kiev Rus Knezliği’nin siyasi süreci Kiev knezi Vlademir’in faaliyetleri ve İdil Bulgarları ile mücadelesi, Kiev Knezi Vlademir’in İslamiyet’i seçmeme sürecindeki olaylar, İbn Fadlan’ın Rus­lar hakkındaki olumsuz görüşleri, Vlademir’in Doğu Roma İmparatorluğu ile siyasi münasebetinden dolayı vaftiz edilerek Hıristiyan olması, İdil Bulgarları­nın Rus knezliğiyle Asya bölgesindeki mücadeleleri, Moğolların Orta Asya’daki savaşçı politikaları, İdil Bulgarlarının ve Rus Knezliğinin Moğollara karşı dire­nişi, İdil Bulgar Hanlığı’nın son yılları ve Moğollar tarafından yıkılması gibi ko­nular ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.

Kitabın Sonsöz kısmında ise Peygamber Efendimizin doğumuyla dünya âle­mine bir nur indiği, dünyanın İslam Devleti ile tanışmasının gerçekleştiği vur­gulanmakta ve Türklerin İslamiyet’i kabulü süreci değerlendirilmektedir. Sonuç olarak Talas Savaşı’nın Türkler ve Müslümanlar için önemi, Talas Sava­şı ile birlikte Orta Asya’nın Çin egemenliğinden kurtuluşu, Türklerin İslami­yet’i kabul etmesinin dünya tarihinde dönüm noktası olması, Türklerin İsla­miyet’e hizmetleri ve İdil Bulgar Hanlığı’nın Müslümanlığı kabul etme süreci ana hatlarıyla okuyuculara sunulmaktadır.

Akdeniz Üniversitesi
Tarih Bölümü

Hayri Kaan HASÇELİK (Lisans Öğrencisi)
kaantarih07@hotmail. com

  • Atıf Düzeni
  • Direkt Link
H. K. Hasçelik, Otağ I: Büyük Doğuş – Türklerin İslamiyeti Kabülü. Yazar: A. Şimşirgil, Libri III (2017) 197-200. DOI: 10.20480/lbr.2017021

Kalıcı bağlantı adresi: http://www.libridergi.org/2017/lbr-0103

20 Kasım 2017 Aykan A.
← Moskhos, Bion’a Ağıt
Batıya Göçün Sanatsal Evreleri →

eISSN: 2458-7826

Yayın Gönderme

Çalışmalarınızı Editöryal Prensiplere ve Yazım İlkelerine göre düzenledikten sonra,  libri@akdeniz.edu.tr
adresine gönderebilirsiniz.

SCImago Journal & Country Rank

eISSN: 2458-7826

    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb

    SAYI I (2015)

    SAYI II (2016)

    SAYI III (2017)

    SAYI IV (2018)

    Search for Publication

    En çok okunanlar

    • Divan Edebiyatı Estetiği
      Divan Edebiyatı Estetiği
    • The Huns, Rome and the Birth of Europe
      The Huns, Rome and the Birth of Eur...
    • Moğol Dönemi İran’ında Kadın
      Moğol Dönemi İran’ında Kadın
    • Strabon, Geographika: XVII. Kitap
      Strabon, Geographika: XVII. Kitap
    • Orta Çağ’da Venedik, Papalık ve Türkler 1243-1353
      Orta Çağ’da Venedik, Papalık ve Tür...
    • The Ancient Mariners: Seafarers and Sea Fighters of the Mediterranean in Ancient Times
      The Ancient Mariners: Seafarers and...
    • Memnon, Herakleia Pontike Tarihi
      Memnon, Herakleia Pontike Tarihi
    • Anadolu’nun Gözyaşları: Yurtdışına Götürülmüş Tarihi Eserlerimiz
      Anadolu’nun Gözyaşları: Yurtdışına ...
    • Medieval And Renaissance Famagusta Studies In Architecture, Art And History
      Medieval And Renaissance Famagusta ...
    • Anadolu’da Roma Eyaletleri: Augustus Dönemi
      Anadolu’da Roma Eyaletleri: Augustu...
    • Ortaçağ’da İslam Mutfağı
      Ortaçağ’da İslam Mutfağı
    • PLUTARKHOS, Agesilaos & Pompeius: Giriş, Değerlendirme ve Açıklayıcı Notlar
      PLUTARKHOS, Agesilaos & Pompei...
    • Dirty Wars: The World is a Battlefield
      Dirty Wars: The World is a Battlefi...
    • Gladyatörler: Tarihin En Ölümcül Sporu
      Gladyatörler: Tarihin En Ölümcül Sp...
    • Sualtı Arkeolojisindeki Tarihsel Partikülarizme [Tek Tarafçılığa] Yönelik Bir İtiraz
      Sualtı Arkeolojisindeki Tarihsel Pa...

    PhaseKapakWeb

    eISSN: 2149-7826

    Libri

    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim

    Creative Commons Lisansı
    Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

    Son Çıkan Yayınlar

    • Strabon, Geographika (Coğrafya): Kitap XI.1-14 20 Mart 2025
    • Stamped Amphora Handles from Magarsus 18 Şubat 2025
    • New Dedications from Phaselis to Apollon Epidamos, Artemis Pergaia and Hephaistos 28 Aralık 2024
    • New Inscriptions from Olympos (Lykia) 21 Aralık 2024
    • New Inscriptions from Nikaia XVI: Votives to Zeus (Bronton and Gorzaios) 18 Aralık 2024
    • New Reading of I.Mylasa I, 403 15 Aralık 2024
    • A Wandering Jewish Tombstone 9 Aralık 2024
    • Eine Gruppe neuer Grabinschriften aus Kestel bei Bursa 27 Mart 2024

    Yayın Arama

    Arşiv

    Flag Counter
    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yayın Etiği
    • Yayın Gönderme
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim
    Copyright © 2015 www.libridergi.org
    • Türkçe
    • English (İngilizce)