LIBRI
Epigrafi, Çeviri ve Eleştiri Dergisi
  • tr
  • en
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Anasayfa » 2019 » Suriyenin Tanrıçası/De Dea Syria

Suriyenin Tanrıçası/De Dea Syria

Suriyenin Tanrıçası/De Dea Syria

Samsatlı Lukianos

ISBN: 9786059440639
Sayfa: 35
Baskı Yılı: 2017
Baskı Yeri: Ankara
Yayınevi: Detay Yayıncılık

LIBRI V (2019) 135-137
Geliş Tarihi: 11.07.2019 | Kabul Tarihi: 09.10.2019
Elektronik Yayın Tarihi: 07.11.2019
Telif Hakkı © Libri Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi, 2019

pdf PDF indir

references PDF görüntüle

info Atıf Düzeni

Samsatlı Lukianos, Suriyenin Tanrıçası/De Dea Syria. Ankara 2017. Detay Yayıncılık, 35 sayfa. Çev. D. Demiralp. ISBN: 9786059440639

En basit şekliyle kült, tanrısallık veya kutsallık barındıran varlıklara duyulan inanç ve bu inanç çerçevesinde gerçekleştirilen ritüellerin bütününe verilen addır. Bir kültün herhangi bir toplumca kabul edilmesi sıklıkla, o toplum veya toplumun tepesindeki yönetici, yönlendirici, toplumun kurtarıcısı veya o top­lum için bu mevkilere eşdeğer önemlilik taşıyan konumdaki kişi veya kişiler için önem arz eden bir olayın veya olaylar dizgesinin gerçekleşmesi sonu­cunda olur. Tanıtımını yapacağımız Suriye’nin Tanrıçası isimli eserde, bugün Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarında bulunan, Asurlu Hera’ya adanmış kut­sal bir kentten ve buradaki Hera kültünden bahsedilmiştir. Eser MS II. yüz­yılda Roma İmparatorluğu’nun Syria Eyaleti’ndeki Samosata’da doğmuş olan ünlü satyr yazarı ve hatip Lukianos tarafından yazılmıştır. Eserin Türkçe’ye çevirisi Gazi Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olan Dr. Öğr. Üyesi Didem Demiralp tarafından yapılmıştır.  Otuz beş sayfadan oluşan bu eser, Suriye’nin Tanrıçası (De Dea Syria) (1-34) ve Kaynakça (35) olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. Ayrıca bir numaralı sayfadan hemen önceki numa­ralandırılmamış sayfada Samsatlı Lukianos’un ve çevirmen Didem Demi­ralp’ın kısa birer biyografileri ve bu sayfadan bir önceki numaralandırılmamış sayfada ise çeviride kullanılan İngilizce metnin künyesi verilmiştir.

Lukianos, eserini yazmasındaki amacı ilk paragrafta kendisi şöyle dile ge­tirmiştir: “Burada (bu şehirde) düzenlenen ayinlere özgü kaidelerden, kutla­nan ulusal şenliklerden ve kurban törenlerinden bahsedeceğim. Buradaki ta­pınağı kuranlar hakkındaki efsaneleri ve yapının nasıl inşa edildiğini anlata­cağım”. Bunu ise nasıl yapacağını yukarıdaki cümlelerin peşi sıra gelen “Bir Asurlu olarak yazarken, bazı şeyleri kendi gözlemlerime dayanarak aktaraca­ğım. Benim zamanımdan evvel olanları ise rahiplerden öğrendiğim şekliyle anlatacağım” sözleriyle dile getirmiştir. O’nun gözlemleyebildiği tapınak mi­mari görünümü bakımından Ionia Bölgesi’nden izler taşımakta ve bu tapına­ğın altında küçük bir yarık bulunmaktadır. Bu yarığa yılda iki defa dinsel tören şeklinde denizden su getirilip dökülmektedir ve yine bu tapınakta Kybele’nin hizmetkârları gibi, kendilerini iğdiş etmiş Gallos’lar vardır. Bunun yanı sıra ta­pınağın çevresi iki duvarla çevrili ve bu duvarların kapısından içeri girildiğinde karşılaşılan iki fallus heykeli vardır. Bu heykellerde “Ben Dionysos, bu fallus­ları, üvey anam Hera’ya adadım” sözcükleri yazılıdır. Bunlar Lukianos’un kar­şılaştığı kimi bilge, kimi yabancı, kimi ise rahip olan kişilerce Lukianos’a kanıt gösterilerek, tapınağın kimin tarafından ve hangi tanrıça için yapıldığını an­latmakta kullanılmaktadır; ancak tapınakları yapan kişinin farklı olduğu bu anlatılarda, tapınağın hangi tanrıça için yapıldığı da farklıdır.

Lukianos’un önünde dört farklı hikâye vardır, birincisine göre Büyük Tufan yaşandıktan sonra tapınağın bulunduğu yerde bir yarık oluşmuş, dünyayı et­kisi altına alan sular bu yarıktan yer altına çekilmiştir. Bu olunca “sağduyusu ve dindarlığı” ndan ötürü tufandan kurtulabilmiş olan Skythialı Deukalion’un gemisi yarığın hemen kıyısında durmuştur. O da bu yarığın üzerine tapınağı inşa etmiştir. Bunun kanıtı olarak her yıl iki defa tapınağın altındaki yarığa su taşınması gösterilmektedir. İkinci hikâyeye göre tapınağı yaptıran Babil krali­çesi Semiramis’tir ve tapınağı annesi Derketo’ya adamıştır. Derketo, Lukia­nos’un “betisini Fenike’de görmüştüm” deyip açıkladığı üzere, bir denizkızı­dır. Söz konusu hikâyenin anlatıldığı bu paragrafta (14), “Onlar” diye Türkçe’ye çevirisi yapıldığı için kim olduğunu tam anlayamadığım, bir insan topluluğuna göre balık, Derketo’dan ötürü kutsal ve dokunulmazdır. Ayrıca Semiramis’in güvercine dönüşmüş olmasından, dolayı da güvercin aynı şe­kilde kutsal ve dokunulmazdır. Bu anlatıyla bağlantılı olduğu sezinlenilen ta­pınak yakınlarındaki bir gölün ve kutsal balıkların varlığı da ilerleyen parag­raflarda (45-47) Hera çevresinde örülmüş bir hikâye ile anlatılır. Üçüncü hikâye Attis’in, Kybele’nin gizemlerini yaymak için Syria’ya gelince bu tapı­nağı yapmış olduğudur. Bunun kanıtı ise iğdiş edilmiş rahiplerdir. Dördüncü anlatıya göre ise tapınak Etiyopya’ya (Aethiopia) yaptığı seyahat sırasında Sy­ria’ya gelen Dionysos tarafından kurulmuştur, buna kanıt olarak da üzerinde yazıt bulunan fallus heykelleri ve Hint taşları, fildişleri ve yabancılara ait kıya­fetler gösterilmiştir. Nitekim Lukianos tapınağın Dionysos tarafından yaptırıl­dığına daha ılımlı bakıyordur. Ancak yaptırılan bu ilk tapınak zamanla yıkıl­mıştır, onun zamanına ulaşan tapınak ise beraberinde yeni bir hikâyeyi sü­rüklemiştir. Bu hikâyeye göre tapınak Asur Kraliçesi Stratonike tarafından yaptırılmıştır ve hikâye iğdiş olan rahiplerle bağlantılıdır (17-27).

En nihayetinde bu araştırma, tapınağın Hera’ya adandığı ve ilkin Diony­sos, sonra ise Stratonike tarafından yaptırılmış olduğu sonucuna bağlanır, an­cak eserin önemi bu araştırmanın sonucundan çok sonuca ilerletildiği yolun bütününde yatmaktadır. Tapınak her kim tarafından yapılmış ve yine her kime adanmış olursa olsun, bu kutsal şehir ve tapınakta pek çok inanç ve mit birbiriyle iç içe geçmiş ve beraber yoğrulmuştur. Bunun sonucunda tapınağın kimin tarafından yapıldığı ve kime adandığı aynı kanıtlarla farklı hikâyeleri is­patlamakta kanıt olarak kullanılabilmektedir. Bu bağlamda eserin Türkçe’ye kazandırılması da, bu gözlemi yapabilmemiz açısından bizler için son derece sevindiricidir.

Akdeniz Üniversitesi
Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü

Abdulkadir KAYA (MA.)
kadir.kaya@yahoo.com

  • Atıf Düzeni
  • Direkt Link
A. Kaya, Suriyenin Tanrıçası/De Dea Syria. Yazar: Lukianos, Çev.: D. De­miralp, Libri V (2019) 135-137.

Kalıcı bağlantı adresi: http://www.libridergi.org/2019/lbr-0198

20 Kasım 2019 Şenkal Kileci
← The House of Islam: A Global His­tory
Kültürel Antropoloji, Temel Kavramlar →

Yayın Gönderme

Çalışmalarınızı Editöryal Prensiplere ve Yazım İlkelerine göre düzenledikten sonra,  libri@akdeniz.edu.tr
adresine gönderebilirsiniz.

eISSN: 2458-7826

PhaseKapakWeb
PhaseKapakWeb
PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb

SAYI I (2015)

SAYI II (2016)

SAYI III (2017)

SAYI IV (2018)

Search for Publication

En çok okunanlar

  • Antik Çağda Seyahat
    Antik Çağda Seyahat
  • Kader Üzerine
    Kader Üzerine
  • Bizans İmparatorluğu Tarihi
    Bizans İmparatorluğu Tarihi
  • Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i Selçukiyân)
    Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân-i ...
  • Pero Tafur Seyahatnamesi (9 Mayıs 1437 – 22 Mayıs 1438)
    Pero Tafur Seyahatnamesi (9 Mayıs 1...
  • Anadolu’da Hellenistik Bir Başkent Pergamon
    Anadolu’da Hellenistik Bir Ba...
  • Karl Marx, Augustus’un Principatus Rejimi Gerçeçten de Roma Cumhuriyeti’nin Oldukça Mutlu Zamanları Arasında Sayılabilir mi?
    Karl Marx, Augustus’un Principatus ...
  • Anonim Haçlı Tarihi.
    Anonim Haçlı Tarihi.
  • Otağ II: Emir Timur
    Otağ II: Emir Timur
  • Plano Carpini’nin Moğolistan Seyahatnamesi (1245-1247)
    Plano Carpini’nin Moğolistan Seyaha...
  • Uygarlık Anadolu’da Doğdu
    Uygarlık Anadolu’da Doğdu
  • Hesykhios Illustrius: Konstantinoupolis’in Yerel Tarihi
    Hesykhios Illustrius: Konstantinoup...
  • İslâm-Bizans İlişkileri (610 – 847)
    İslâm-Bizans İlişkileri (610 –...
  • Orta Deniz’in Yapımı
    Orta Deniz’in Yapımı
  • Eskiçağ Ahlakları
    Eskiçağ Ahlakları

PhaseKapakWeb

eISSN: 2149-7826

Destekleyenler

Libri

  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim

Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

Popüler Yayınlar

  • Antik Çağda Seyahat
  • Kader Üzerine
  • Bizans İmparatorluğu Tarihi
  • Târih-i Güzîde (Zikr-i Pâdîşâhân...
  • Pero Tafur Seyahatnamesi (9 Mayı...
  • Anadolu’da Hellenistik Bir...
  • Karl Marx, Augustus’un Principat...

Son Çıkan Yayınlar

  • Küçük Topla Egzersiz Hakkında 8 Temmuz 2022
  • Çok Arkadaşa Sahip Olmak Hakkında 6 Nisan 2022
  • Determinations Concerning Grave Stelae with Banquet Relief Found in the Surroundings of Yalova in the Context of the Old and New Findings 25 Mart 2022
  • Herakleitos of Rhodiapolis: Addenda et Corrigenda to TAM II 911 18 Şubat 2022
  • New Honorary Inscriptions from Termessos for Emperor Hadrianus and His Wife Sabina 29 Aralık 2021
  • A New Funerary Inscription from Olympos (Lycia) and an Addendum to TAM II 1075 29 Aralık 2021
  • Two New Epitaphs from Termessos 29 Aralık 2021

Yayın Arama

Arşiv

Flag Counter
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Copyright © 2015 www.libridergi.org
  • Türkçe