LIBRI
Epigrafi, Çeviri ve Eleştiri Dergisi
  • tr
  • en
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Anasayfa » 2020 » Olba’da Ölü Kültü

Olba’da Ölü Kültü

Olba’da Ölü Kültü

T. AKÇAY

ISBN: 9786059636308
Sayfa: 316
Baskı Yılı: 2018
Baskı Yeri: Ankara
Yayınevi: Bilgin Kültür Sanat Yayınları

LIBRI VI (2020) 111-112
Geliş Tarihi: 02.02.2020 | Kabul Tarihi: 12.02.2020
Elektronik Yayın Tarihi: 19.04.2020
Telif Hakkı © Libri Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi, 2020

pdf PDF indir

references PDF görüntüle

info Atıf Düzeni

T. AKÇAY, Olba’da Ölü Kültü. Ankara 2018. Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 316 sayfa (236 Figür ile birlikte). ISBN: 9786059636308

Olba’da Ölü Kültü adlı eser; yazarın doktora tezinden üretilmiş olup daha sonrasında Olba’da ya­pılan kazılar ile de genişletilmiş halidir. Olba’da yapılan kazılar sonucunda ele geçen somut arkeo­lojik veriler sayesinde, bölge bazında mevcut kültürel yapının el verdiği ölçüde dini ritüeller açık­lanmaya, tanıtılmaya ve yeni yorumlar getirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca yeni bulgular ışığında farklı bakış açılarıyla bilgiler okuyucuya sunulmuştur. Bu bağlamda dört ana bölümden oluşan eser, İçin­dekiler (III-IV) kısmıyla başlayıp Figürler Listesi (V-XII), Teşekkür (XV), Önsöz (XVII-XX) ve ardından birinci bölüm olan Doğu Dağlık Cilicia Mezarları (1-46) ile devam etmektedir. Söz konusu bölümde Doğu Dağlık Cilicia’nın coğrafi konumundan, mezar mimarisi üzerine tarihçesinden ve mezar tipo­lojisinden bahsedilmiştir. Mezar tipolojisinde ise kaya mezarlarından (Tapınak cepheli, tek odalı, çok odalı, columbariumlar ve arkosolionlar), lahitlerden (bağımsız, kaya, hyposorionlu ve khamo­sorionlar), anıtsal mezarlardan (tapınak planlı, ev tipi, kule, tonozlu ve çokgen taş duvarlı mezar­lar), kiremit, pithos ve urne mezarlara değinilmiş bölüm değerlendirmesi tarzında sonuç kısmıyla bölüm sonlandırılmıştır. Bu bölüm içinde, Olba’da ilk defa tespit edilen mezarlara değinilerek me­zar mimari terminolojisine yeni öneriler getirilmiştir.

İkinci bölüm; Olba’daki Mezarlar ve Mezarlık Alanları’dır (47-86). Üç alt başlıkta ele alınan kı­sım, Olba’nın coğrafi konumu, tarihsel süreci ve mezarlık alanları olarak incelenmiştir. Bu bölümde genel olarak; Olba’nın yerinden, stratejik önemi ile konumundan ve tarihsel sürecinden bahsedil­miş sonrasında mezarlık alanları tanıtılarak birinci bahsi geçen mezarların dağılımı hakkında bilgi­ler sunulmuştur. Bu kapsamda Mezarlık Alanları (65-86) alt başlığı altında Kuzey Nekropolisi (67-68) başta olmak üzere Doğu Tepesi Nekropolisi (69-70), Tırnak Tepesi Nekropolisi (71-74), Akro­polis Güney Yamacı Nekropolisi (75-78), Batı Nekropolisi (79-80) ve Mezarlık Alanlarının Dışındaki Gömüler (80-86) okuyucuya tanıtılmıştır. İkinci bölüm içinde, Olba’da saptanan söz konusu mezar alanlarının neden mevcut yerlerine konumlandırıldıkları hakkında yorumlar da sunulmuştur.

Kitabın üçüncü bölümü, hem Olba ve çevresi için hem de mezarlar konusunda çalışma yapan araş­tırmacılar için büyük önem arz etmektedir. Nitekim özgün arkeolojik verilerle desteklenen görüş ve önerilere yer verilmektedir. Bu bağlamda iki alt başlıkta incelenen bölümün birinci kısmı Olba’da Ölü Kültü’dür (87-117). Ölü kültü alanlarının mezarlık alanları ile yakın bağlarının bulun­duğu ve ölen için ritüellerin de yapıldığı alanlar olarak tanımlanan bu kült alanlarından, üç adet tespit edildiği açıklanmıştır. Nitekim bu alanlardan olan Şeytanderesi Vadisi, Tırnak Tepesi ve Ak­ropolis Güney Yamacı ölü kültü alanları ele geçen arkeolojik veriler ve buluntularla birlikte değer­lendirilerek tanıtılmıştır. Üçüncü bölümün bir diğer alt başlığı ise Olba Mezarlık Alanlarındaki Ölü Kültü İzleri’dir (117-210). Mezarlık alanlarında da ölü kültüne ait arkeolojik izlerin de yer aldığının anlatıldığı kısımdır. Bu arkeolojik izlerin takip edilebildiği Akropolis Güney Yamacı nişli alan 1, Ak­ropolis Güney Yamacı nişli alan 2, Akropolis Kuzeydoğu Yamacındaki columbarium, Akropolis Ku­zey Yamacı kremasyon mezarı, Korinthos tapınak cepheli kaya mezarı, Düğürlük Tepesi khamoso­rion tipi mezar, nişli asker kabartması, Örenköy yolu banket sahneli mezar, cippuslar, kremasyon kaza mezarlar, mezar stelleri ve klineler tüm detayları ile birlikte okuyucuya tanıtılmış, ayrıca Olba’daki Dioskur kültünden de bahsedilmiştir.

Eserin dördüncü bölümü Olba’da Yaşam ve Ölüm (211-252) başlığı oluşturmaktadır. Bu bölüm de kendi içinde dört alt başlıktan oluşmakta, bunlardan ilki Olba’da Kurban Ritüeli’dir (211-229). Bu kısım içerisinde kurban ritüellerinin tarihsel gelişiminden, Olba’daki bu ritüeli gösterir somut verilerden ve ele geçen arkeolojik verilerin değerlendirmesi yapılmıştır. Ardından Olba’da Libas­yon Ritüeli (229-236) alt başlığında; yine kurban ritüeli ilgili libasyonlardan ve bu libasyonları gös­terir bazı veriler açıklanmıştır. Daha sonra Olba’da Inhumasyon (236-240) ve Olba’da Kremasyon (240-252) başlıkları altında da hem inhumasyon gömüler hem de kremasyon gömülere dair bilgi­ler açıklanmıştır. Ayrıca bu adetleri gösterir veriler değerlendirilmiş, gerekli karşılaştırmalar da ya­pılarak okuyucuya sunulmuştur. Çalışmalar ile ilgili son bölüm olan dördüncü bölümün ardından kitap Sonuç ve Öneriler (253-264) kısmıyla bitirilmiştir. Bu sonuç kısmında da yazar, Olba’da ölü kültü ve gelenekleri ile ilgili yapılan tüm çalışmaların genel bir değerlendirmesini yapmıştır. Bazı konularda eldeki verileri de değerlendirerek yeni fikirler ortaya koymuş ve yeni önerilerde bulun­muştur. Sonuç ve Öneriler kısmında açıklığa kavuşan Olba’da Ölü Kültü adlı kitap; Kaynaklar (265-288), yüz seksen bir dip notun kullanıldığı Sonnotlar (289-300) ve Görseller (301-316) ile sonlan­dırılmıştır.

Olba’da Ölü Kültü adlı eser, kentte yapılan araştırma ve kazılarda ele geçen arkeolojik buluntu vasıtasıyla, kentin konumlandığı bölgenin kültürel yapılanmasından da çok uzaklaşmadan geçerli olan dini ritüelleri açıklamayı, yoruma açmayı ve tüm anlatılanlar ışığında değerlendirmeyi amaç­lamaktadır. Bu amaç çerçevesinde anlatılan tüm alanların görselleri, detayları, çizimleri ve 3D mo­dellemeleri ile anlaşılır bir hal almıştır. Nitekim mezarlar ile ilgili yüzlerce çalışma olmasına rağmen tip ve tipoloji ayrımlarından öteye çok fazla geçilememiştir. Bunun nedeni olarak da bazen somut arkeolojik verilerin yetersizliği gösterilebilmektedir. Tanıtımı yapılan eserin ise; konuyu sadece mezar mimarisi olarak ele almaması, ritüellerin yapıldığı kült alanlarını da bütünleyici olarak ele alması ayrıca önem arz etmektedir. Bu bağlamda ele alınan kült alanları ve bu kült alanlarında yapılan kazılarla ele geçen verilerin doğrultusunda, hem kült alanlarının varlığı hem de ritüellere ait bilgilere ulaşma şansı okuyuculara sunulmuştur. Sonuç olarak; Olba’da Ölü Kültü adlı eser hem ele aldığı konunun özgünlüğü açısından hem de açık, sade ve anlaşılır üslubuyla her kesimden okuyucuya hitap etmektedir.

Akdeniz Üniversitesi
Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü

Uğurcan ORHAN (PhD.)
orhanugurcan@gmail.com

  • Atıf Düzeni
  • Direkt Link
U. Orhan, Olba’da Ölü Kültü. Yazar: T. Akçay, Libri VI (2020) 111-112.

Kalıcı bağlantı adresi: http://www.libridergi.org/2020/lbr-0239

19 Nisan 2020 Tolga Karahan
← On the Agora: The Evolution of a Public Space in Hellenistic and Roman Greece (c. 323 BC – 267 AD)
Perge’den Yayımlanmamış Epigrafik Fragmanlar – II →

eISSN: 2458-7826

Yayın Gönderme

Çalışmalarınızı Editöryal Prensiplere ve Yazım İlkelerine göre düzenledikten sonra,  libri@akdeniz.edu.tr
adresine gönderebilirsiniz.

SCImago Journal & Country Rank

eISSN: 2458-7826

    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb
    PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb

    SAYI I (2015)

    SAYI II (2016)

    SAYI III (2017)

    SAYI IV (2018)

    Search for Publication

    En çok okunanlar

    • Konstantinos Paleologos
      Konstantinos Paleologos
    • Arkeoloji, Epigrafi, Jeoloji, Doğal ve Kültürel Peyzaj Yapısıyla Tlos Antik Kenti ve Teritoryumu
      Arkeoloji, Epigrafi, Jeoloji, Doğal...
    • Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi
      Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi
    • Bizans II: Yükseliş Dönemi (MS 803-1081)
      Bizans II: Yükseliş Dönemi (MS 803-...
    • The Hellenistic World: Using Coins as Sources
      The Hellenistic World: Using Coins ...
    • Eski Yunan ve Roma’da Büyü ve Büyücülük. Bölüm 1: Bağlama Büyüleri-Yunan ve Roma Dünyasında Beddua Levhaları ve Voodoo Bebekleri
      Eski Yunan ve Roma’da Büyü ve Büyüc...
    • Plutarkhos, Paralel Yaşamlar: Eumenes & Karşılaştırma
      Plutarkhos, Paralel Yaşamlar: Eumen...
    • Troya Savaşı’ndan İstiklal Harbi’ne Anadolu’da Yunanlar
      Troya Savaşı’ndan İstiklal Harbi’ne...
    • Moskhos, Bion’a Ağıt
      Moskhos, Bion’a Ağıt
    • Ortaçağ Ekonomisi ve Müslüman Tüccarlar (X-XIV. Yüzyıllar)
      Ortaçağ Ekonomisi ve Müslüman Tücca...
    • Benefaction and Rewards in the Ancient Greek City: The Origins of Euergetism
      Benefaction and Rewards in the Anci...
    • Al Servizio della Repubblica di Venezia: Le Lettere di Massimiliano Buzzaccarini Gonzaga, Commendatore di Malta, inviate alla Magistratura dei Cinque Saviialla Mercanzia 1754-1776
      Al Servizio della Repubblica di Ven...
    • Strategikon: Bizans Kültüründe Strateji Sanatı
      Strategikon: Bizans Kültüründe Stra...
    • Selahaddin: Kutsal Savaşın Politikaları
      Selahaddin: Kutsal Savaşın Politika...
    • Caesar
      Caesar

    PhaseKapakWeb

    eISSN: 2149-7826

    Destekleyenler

    Libri

    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim

    Creative Commons Lisansı
    Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

    Popüler Yayınlar

    • Arrianus’un Karadeniz Seyahati
    • Roma Portre Sanatı II
    • Tarih Manifestosu
    • Historia: Antikçağda Araştırma F...
    • Ortaçağ Türk Devletlerinde Haned...
    • Savaş Konularında Zeki ve Cesur ...
    • Ibis

    Son Çıkan Yayınlar

    • Feriale Duranum: XX. Palmyrenorum Cohors’unun Takvimi 28 Nisan 2023
    • A Newly Discovered Two Tomb Inscriptions from Eskişehir / Dorylaion and a Corrigendum 9 Mart 2023
    • Zwei neue Inschriften aus Dorylaion 7 Mart 2023
    • Two New Epitaphs from Termessos 30 Aralık 2022
    • The Physicians of Nikaia (Bithynia) in Light of the Inscriptions 30 Aralık 2022
    • New Inscriptions Found During the Survey in Melli (Kocaaliler) 28 Aralık 2022
    • New Funerary Inscriptions from the Eastern Necropolis of Knidos 26 Aralık 2022

    Yayın Arama

    Arşiv

    Flag Counter
    • Ana Sayfa
    • Dergi Hakkında
    • Son Sayı
    • Arşiv
    • Yayın Etiği
    • Yayın Gönderme
    • Yazım İlkeleri
    • Yayın Süreci
    • İletişim
    Copyright © 2015 www.libridergi.org
    • Türkçe