LIBRI
Epigrafi, Çeviri ve Eleştiri Dergisi
  • tr
  • en
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Anasayfa » 2020 » Olba’da Ölü Kültü

Olba’da Ölü Kültü

Olba’da Ölü Kültü

T. AKÇAY

ISBN: 9786059636308
Sayfa: 316
Baskı Yılı: 2018
Baskı Yeri: Ankara
Yayınevi: Bilgin Kültür Sanat Yayınları

LIBRI VI (2020) 111-112
Geliş Tarihi: 02.02.2020 | Kabul Tarihi: 12.02.2020
Elektronik Yayın Tarihi: 19.04.2020
Telif Hakkı © Libri Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi, 2020

pdf PDF indir

references PDF görüntüle

info Atıf Düzeni

T. AKÇAY, Olba’da Ölü Kültü. Ankara 2018. Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 316 sayfa (236 Figür ile birlikte). ISBN: 9786059636308

Olba’da Ölü Kültü adlı eser; yazarın doktora tezinden üretilmiş olup daha sonrasında Olba’da ya­pılan kazılar ile de genişletilmiş halidir. Olba’da yapılan kazılar sonucunda ele geçen somut arkeo­lojik veriler sayesinde, bölge bazında mevcut kültürel yapının el verdiği ölçüde dini ritüeller açık­lanmaya, tanıtılmaya ve yeni yorumlar getirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca yeni bulgular ışığında farklı bakış açılarıyla bilgiler okuyucuya sunulmuştur. Bu bağlamda dört ana bölümden oluşan eser, İçin­dekiler (III-IV) kısmıyla başlayıp Figürler Listesi (V-XII), Teşekkür (XV), Önsöz (XVII-XX) ve ardından birinci bölüm olan Doğu Dağlık Cilicia Mezarları (1-46) ile devam etmektedir. Söz konusu bölümde Doğu Dağlık Cilicia’nın coğrafi konumundan, mezar mimarisi üzerine tarihçesinden ve mezar tipo­lojisinden bahsedilmiştir. Mezar tipolojisinde ise kaya mezarlarından (Tapınak cepheli, tek odalı, çok odalı, columbariumlar ve arkosolionlar), lahitlerden (bağımsız, kaya, hyposorionlu ve khamo­sorionlar), anıtsal mezarlardan (tapınak planlı, ev tipi, kule, tonozlu ve çokgen taş duvarlı mezar­lar), kiremit, pithos ve urne mezarlara değinilmiş bölüm değerlendirmesi tarzında sonuç kısmıyla bölüm sonlandırılmıştır. Bu bölüm içinde, Olba’da ilk defa tespit edilen mezarlara değinilerek me­zar mimari terminolojisine yeni öneriler getirilmiştir.

İkinci bölüm; Olba’daki Mezarlar ve Mezarlık Alanları’dır (47-86). Üç alt başlıkta ele alınan kı­sım, Olba’nın coğrafi konumu, tarihsel süreci ve mezarlık alanları olarak incelenmiştir. Bu bölümde genel olarak; Olba’nın yerinden, stratejik önemi ile konumundan ve tarihsel sürecinden bahsedil­miş sonrasında mezarlık alanları tanıtılarak birinci bahsi geçen mezarların dağılımı hakkında bilgi­ler sunulmuştur. Bu kapsamda Mezarlık Alanları (65-86) alt başlığı altında Kuzey Nekropolisi (67-68) başta olmak üzere Doğu Tepesi Nekropolisi (69-70), Tırnak Tepesi Nekropolisi (71-74), Akro­polis Güney Yamacı Nekropolisi (75-78), Batı Nekropolisi (79-80) ve Mezarlık Alanlarının Dışındaki Gömüler (80-86) okuyucuya tanıtılmıştır. İkinci bölüm içinde, Olba’da saptanan söz konusu mezar alanlarının neden mevcut yerlerine konumlandırıldıkları hakkında yorumlar da sunulmuştur.

Kitabın üçüncü bölümü, hem Olba ve çevresi için hem de mezarlar konusunda çalışma yapan araş­tırmacılar için büyük önem arz etmektedir. Nitekim özgün arkeolojik verilerle desteklenen görüş ve önerilere yer verilmektedir. Bu bağlamda iki alt başlıkta incelenen bölümün birinci kısmı Olba’da Ölü Kültü’dür (87-117). Ölü kültü alanlarının mezarlık alanları ile yakın bağlarının bulun­duğu ve ölen için ritüellerin de yapıldığı alanlar olarak tanımlanan bu kült alanlarından, üç adet tespit edildiği açıklanmıştır. Nitekim bu alanlardan olan Şeytanderesi Vadisi, Tırnak Tepesi ve Ak­ropolis Güney Yamacı ölü kültü alanları ele geçen arkeolojik veriler ve buluntularla birlikte değer­lendirilerek tanıtılmıştır. Üçüncü bölümün bir diğer alt başlığı ise Olba Mezarlık Alanlarındaki Ölü Kültü İzleri’dir (117-210). Mezarlık alanlarında da ölü kültüne ait arkeolojik izlerin de yer aldığının anlatıldığı kısımdır. Bu arkeolojik izlerin takip edilebildiği Akropolis Güney Yamacı nişli alan 1, Ak­ropolis Güney Yamacı nişli alan 2, Akropolis Kuzeydoğu Yamacındaki columbarium, Akropolis Ku­zey Yamacı kremasyon mezarı, Korinthos tapınak cepheli kaya mezarı, Düğürlük Tepesi khamoso­rion tipi mezar, nişli asker kabartması, Örenköy yolu banket sahneli mezar, cippuslar, kremasyon kaza mezarlar, mezar stelleri ve klineler tüm detayları ile birlikte okuyucuya tanıtılmış, ayrıca Olba’daki Dioskur kültünden de bahsedilmiştir.

Eserin dördüncü bölümü Olba’da Yaşam ve Ölüm (211-252) başlığı oluşturmaktadır. Bu bölüm de kendi içinde dört alt başlıktan oluşmakta, bunlardan ilki Olba’da Kurban Ritüeli’dir (211-229). Bu kısım içerisinde kurban ritüellerinin tarihsel gelişiminden, Olba’daki bu ritüeli gösterir somut verilerden ve ele geçen arkeolojik verilerin değerlendirmesi yapılmıştır. Ardından Olba’da Libas­yon Ritüeli (229-236) alt başlığında; yine kurban ritüeli ilgili libasyonlardan ve bu libasyonları gös­terir bazı veriler açıklanmıştır. Daha sonra Olba’da Inhumasyon (236-240) ve Olba’da Kremasyon (240-252) başlıkları altında da hem inhumasyon gömüler hem de kremasyon gömülere dair bilgi­ler açıklanmıştır. Ayrıca bu adetleri gösterir veriler değerlendirilmiş, gerekli karşılaştırmalar da ya­pılarak okuyucuya sunulmuştur. Çalışmalar ile ilgili son bölüm olan dördüncü bölümün ardından kitap Sonuç ve Öneriler (253-264) kısmıyla bitirilmiştir. Bu sonuç kısmında da yazar, Olba’da ölü kültü ve gelenekleri ile ilgili yapılan tüm çalışmaların genel bir değerlendirmesini yapmıştır. Bazı konularda eldeki verileri de değerlendirerek yeni fikirler ortaya koymuş ve yeni önerilerde bulun­muştur. Sonuç ve Öneriler kısmında açıklığa kavuşan Olba’da Ölü Kültü adlı kitap; Kaynaklar (265-288), yüz seksen bir dip notun kullanıldığı Sonnotlar (289-300) ve Görseller (301-316) ile sonlan­dırılmıştır.

Olba’da Ölü Kültü adlı eser, kentte yapılan araştırma ve kazılarda ele geçen arkeolojik buluntu vasıtasıyla, kentin konumlandığı bölgenin kültürel yapılanmasından da çok uzaklaşmadan geçerli olan dini ritüelleri açıklamayı, yoruma açmayı ve tüm anlatılanlar ışığında değerlendirmeyi amaç­lamaktadır. Bu amaç çerçevesinde anlatılan tüm alanların görselleri, detayları, çizimleri ve 3D mo­dellemeleri ile anlaşılır bir hal almıştır. Nitekim mezarlar ile ilgili yüzlerce çalışma olmasına rağmen tip ve tipoloji ayrımlarından öteye çok fazla geçilememiştir. Bunun nedeni olarak da bazen somut arkeolojik verilerin yetersizliği gösterilebilmektedir. Tanıtımı yapılan eserin ise; konuyu sadece mezar mimarisi olarak ele almaması, ritüellerin yapıldığı kült alanlarını da bütünleyici olarak ele alması ayrıca önem arz etmektedir. Bu bağlamda ele alınan kült alanları ve bu kült alanlarında yapılan kazılarla ele geçen verilerin doğrultusunda, hem kült alanlarının varlığı hem de ritüellere ait bilgilere ulaşma şansı okuyuculara sunulmuştur. Sonuç olarak; Olba’da Ölü Kültü adlı eser hem ele aldığı konunun özgünlüğü açısından hem de açık, sade ve anlaşılır üslubuyla her kesimden okuyucuya hitap etmektedir.

Akdeniz Üniversitesi
Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü

Uğurcan ORHAN (PhD.)
orhanugurcan@gmail.com

  • Atıf Düzeni
  • Direkt Link
U. Orhan, Olba’da Ölü Kültü. Yazar: T. Akçay, Libri VI (2020) 111-112.

Kalıcı bağlantı adresi: http://www.libridergi.org/2020/lbr-0239

19 Nisan 2020 Tolga Karahan
← On the Agora: The Evolution of a Public Space in Hellenistic and Roman Greece (c. 323 BC – 267 AD)
Perge’den Yayımlanmamış Epigrafik Fragmanlar – II →

Yayın Gönderme

Çalışmalarınızı Editöryal Prensiplere ve Yazım İlkelerine göre düzenledikten sonra,  libri@akdeniz.edu.tr
adresine gönderebilirsiniz.

eISSN: 2458-7826

PhaseKapakWeb
PhaseKapakWeb
PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb PhaseKapakWeb

SAYI I (2015)

SAYI II (2016)

SAYI III (2017)

SAYI IV (2018)

Search for Publication

En çok okunanlar

  • Manisa Müzesi Heykeltıraşlık Eserleri
    Manisa Müzesi Heykeltıraşlık Eserle...
  • Cumhuriyet Dönemi Roma Vergi Sistemi
    Cumhuriyet Dönemi Roma Vergi Sistem...
  • Antik Kentler: Antik Yakındoğu, Mısır, Yunan ve Roma’da Kentsel Yaşamın Arkeolojisi.
    Antik Kentler: Antik Yakındoğu, Mıs...
  • L. Catilina Söylevi
    L. Catilina Söylevi
  • Can We Talk Mediterranean? Conversations on an Emerging Field in Medieval and Early Modern Studies
    Can We Talk Mediterranean? Conversa...
  • Ortaçağ Tüccarları ve Bankerleri
    Ortaçağ Tüccarları ve Bankerleri
  • Geç Antikçağda Düş Görme, Bir Kültürün Düş Gücüne İlişkin Araştırmalar
    Geç Antikçağda Düş Görme, Bir Kültü...
  • Berenice II Euergetis: Essays in Early Hellenistic Queenship
    Berenice II Euergetis: Essays in Ea...
  • Kayıp Medeniyet II: Selçuklular
    Kayıp Medeniyet II: Selçuklular
  • Malazgirt Kıyametin İlk Günü 1071
    Malazgirt Kıyametin İlk Günü 1071
  • Bir Ortaçağ Şairinin Kaleminden Selçuklular
    Bir Ortaçağ Şairinin Kaleminden Sel...
  • Memlûk Ordusunun Yapısı Üzerine Araştırmalar I-II-III
    Memlûk Ordusunun Yapısı Üzerine Ara...
  • Arrianus, İskender’den Sonraki Olaylar
    Arrianus, İskender’den Sonraki Olay...
  • Antalya’da Tek Kubbeli Cami ve Mescitler (Osmanlı Dönemi)
    Antalya’da Tek Kubbeli Cami ve Mesc...
  • Geç Roma İmparatorluğu Tarihi, MS. 284-641
    Geç Roma İmparatorluğu Tarihi, MS. ...

PhaseKapakWeb

eISSN: 2149-7826

Destekleyenler

Libri

  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim

Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

Popüler Yayınlar

  • Manisa Müzesi Heykeltıraşlık Ese...
  • Cumhuriyet Dönemi Roma Vergi Sis...
  • Antik Kentler: Antik Yakındoğu, ...
  • L. Catilina Söylevi
  • Can We Talk Mediterranean? Conve...
  • Ortaçağ Tüccarları ve Bankerleri
  • Geç Antikçağda Düş Görme, Bir Kü...

Son Çıkan Yayınlar

  • Çok Arkadaşa Sahip Olmak Hakkında 6 Nisan 2022
  • Determinations Concerning Grave Stelae with Banquet Relief Found in the Surroundings of Yalova in the Context of the Old and New Findings 25 Mart 2022
  • Herakleitos of Rhodiapolis: Addenda et Corrigenda to TAM II 911 18 Şubat 2022
  • New Honorary Inscriptions from Termessos for Emperor Hadrianus and His Wife Sabina 29 Aralık 2021
  • A New Funerary Inscription from Olympos (Lycia) and an Addendum to TAM II 1075 29 Aralık 2021
  • Two New Epitaphs from Termessos 29 Aralık 2021
  • New Monotheistic Inscriptions and Fragments from Perge 20 Kasım 2021

Yayın Arama

Arşiv

Flag Counter
  • Ana Sayfa
  • Dergi Hakkında
  • Son Sayı
  • Arşiv
  • Yayın Etiği
  • Yayın Gönderme
  • Yazım İlkeleri
  • Yayın Süreci
  • İletişim
Copyright © 2015 www.libridergi.org
  • Türkçe